Umumiy fizika kursidan praktikum o’quv qo’llanma

Kerakli asbob va jihozlar:
1.
Shisha prizma (465 32) – 2ta
2.
Elektr lampa 6 V/30 Vt, E14, 2 nabor (450 511) – 1ta
3.
Lampa korpusi kabel bilan (450 60) – 1ta

---

182 
4.
Asferik kondensor diafragma tutqich bilan (460 20) – 1ta
5.
Transformator 6/12 V (521 210) – 1ta
6.
Prisma stoli, sterjenda (460 25) – 2ta
7.
Prujinali qisqichli tutqich (460 22) – 1ta
8.
Kichik optik kursi (460 43) – 1ta 
9.
Leybold multi qisqichlari (301 01) – 5ta 
10.
Aylanadigan xomut (301 03) – 2ta 
11.
Sterjen, toʻgʻri burchakli (300 51) – 1ta
12.
V-shaklsimon shtativ, katta (300 01) – 1ta 
72-rasm.
73-rasm.
Ishni bajarish togʻrisidagi nazariy ma′lumotlar: 
1. Kichik optik kursini yigʻish va undan foydalanish 460 00 instruksiyada bayon 
qilingan. 
2. Prizma qurilmasini yigʻish uchun DC 535.853.2; a. ga qarang. 
3. 72-rasmada keltirilgan qoʻsh dispersiya uchun, kengligi taxminan 10 mm va 
balandligi 60 mm tirqishli karton ekran qoʻllaniladi. Uning ortida prizma 
joylashtiriladi. Spektrning uzatilgan sohasi birinchi ekrandan qisqa masofada 
joylashgan ikkinchi ekranda namoyon boʻladi. 

---

183 
4. Spektral ranglarning qayta rekombinasiyasi uchun biz diametri 120 mm va fokus 
masofasi 500 mm boʻlgan linzadan foydalanishni maslahat beramiz (72-rasm b), 
chunki bu linzada, prizmaning sirti ekranda unchalik kattalashmasada, spektr juda 
yaxshi namoyon boʻladi.
5. Kesishgan prizmalar 73-rasmda keltirilganidek oʻrnatiladi. Ikkinchi prizma 
(yakka kristalli) gorizontal qirrasi bilan bevosita birinchi prizmaning ortida 
minimal ogʻish bilan joylashtiriladi. 
Sinash uchun savollar: 
1.
Oq yorugʻlik deb qanday turdagi yorigʻlikga aytiladi? 
2.
Dispersiyasi hodisasiga tarif bering. 
3.
Dispersiyasi hodisasi qanday turlaga ajraladi? 
4.
Oq yorugʻlikni prizmadan oʻtkandan keyin spektorlarga ajralishini fizik 
mohiyatini tushuntiring?