Diniy matnlarni shakllantiruvchi vositalar

Keywords:
Uzbek religious texts, active toponyms, polysonyms, oikonyms, 
hydronyms, chromonyms, zoonyms, exotic dictionary. 
KIRISH
Maqolada o`zbek diniy matnlar tarkibida faol uchraydigan toponimlar, 
polisonimlar, oykonimlar, gidronimlar, xromonimlar, zoonimlar tahlil qilinganligi 
ham ekzotik lug`atning qo’llanish ko’lami va chastotasi haqida muayyan tassavur 
paydo bo’lishiga ko’maklashadi. Lingvistik material diniy matnlar bo’lib hisoblanadi. 

---

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 1 | ISSUE 6 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
203 
w
www.oriens.uz
July 
2021
 
 
Ammo 
yondashuvlarimiz 
semantik-stilistik 
va 
leksikografik-statistik 
tahlil 
metodlaridan foydalanishimizga ko’ra farq qiladi. Unda o’zbekcha diniy matnlarga 
xos bo’lgan funktsional-stilistik jihatlarga ahamiyat berildi. Ushbu turdagi 
matnlarning orfoepik, leksik-grammatik o’ziga xosliklarini aniqlashga, yaxlit holda 
esa, bu matnlarni o’zbek tilining alohida uslubi sifatida qabul qilish kerakmi yoki 
mavjud uslublarning biri tarkibida qarash ma’qulmi, degan masalalarga e’tibor 
qaratildi. Quyida biz diniy matnning lingvistik mohiyatini anglashga harakat qilib 
o`tamiz. 
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODLAR
Maqolada 500 dan ortiq ekzotik lug`at ekzotik lug`at elementlari tahlil qilingani 
haqida ma’lumot berilgan va ular ekzotik so’zlar, ekzotik atoqli otlar va ekzotik 
frazeologiya tarzida mavzuiy guruhlarga ajratilgan. Bu kabi guruhlarga ajratib 
amalga oshirilgan tahlil ushbu leksik qatlamning leksik-semantik, o’rni bilan stilistik 
xususiyatlarini tahlil qilishga yo’l ochadi. Biz ham diniy matnlar tahlilida bu 
tasnifdan foydalandik. Adabiyot sifatida diniy matnning lingvistik mohiyati bilan 
bog`liq bo`lgan ilmiy adabiyot, monografiya va dissertatsiyalar tahlilga tortilgan.