Ekspluatatsiyasi instituti irisbekova mavluda narinbayevna xalqaro logistik

Kombinatsiyalangan tashish 
–
 
bu yuklarni intermodal tashish bo‗lib, unda 
reysning katta qismi temir yo‗l, ichki suv yoki dengiz transportiga to‗g‗ri keladi, 
yo‗lning avtotransportdan foydalaniladigan boshlang‗ich va oxirgi kesmalari esa 
maksimal darajada qisqa bo‗ladi. Kombinatsiyalangan tashish intermodal tashishga 
qaraganda anchagina tor tushuncha bo‗lib hisoblanadi.

---

133 
Kontreylerli tashish 
–
 
tirkamalar, yarim tirkamalar, treylerlar (og‗ir vaznli 
bo‗linmaydigan yuklar uchun mo‗ljallangan tirkamalar) yoki temir yo‗l 
platformasidagi olinadigan kuzovlarni temir yo‗l-avtomobil kombinatsiyalangan 
tashishlaridir.
Evropada ushbu texnologiyani 
«dumalaydigan shosse» (Rolling road)
yoki
«yuguradigan shosse» (rolling motorway) 
— yuklangan avtotransport 
vositalarini pasaytirilgan polli temir yo‗l platformalarida gorizontal yuklash-
tushirish 
uslubidan 
foydalanish 
bilan 
tashish 
deb 
ataganlar. 
Ingliz 
terminologiyasida 
Piggy-back traffic
– avtotransport vositasini maxsus temir yo‗l 
platformalariga 
yuklash 
bilan 
kombinatsiyalangan 
avtomobil-temir 
yo‗l 
tashishlarini bildiradi.
Kontreylerli texnologiyaning asosiy afzalliklari: 
•
Ekspluatatsiya xarajatlari kamayadi; 
•
Yuklarni yetkazib berish muddatlari qisqaradi; 
•
Tashishlarning xavfsizligi ortadi; 
•
Atrof-muhitning ifloslanishi kamayadi; 
•
Yirik shaharlarda transport ―tiqin‖ lari kamayadi.
―Yuguradigan shosse‖ texnologiyasining asosiy kamchiliklari: 
•
Kapital xarajatlarning ortishi; 
•
Qo‗shimcha infratuzilmaning bo‗lishi (terminallar, asbob-uskunalar); 
•
Maxsus platformalardan foydalanilishi; 
•
Yuklarni tashiydigan platformalarning foydali hajmidan foydalanishning 
kamayishi; 
•
Tashishning umumiy narxining ortishi; 
•
Avtombil haydovchilari uchun yo‗lovchi vagonining bo‗lishi zarurligi. 
Kontreylerli tashishlarga "VIKING" kontreyler poezdi misol bo‗lib xizmat 
qila oladi – u ikkita port – Qora dengizdagi Ilichyovsk va Boltiq dengizijagi 
Klaypeda portlarini, shuningdek ikkita poytaxt - Kiev (Ukraina) va Vilnyusni 
(Litva) tutashtirgan. Ukraina bilan Litva o‗rtasidagi hukumatlararo kelishuvga 
muvofiq 2003 yil 6 fevraldan boshlab kombinatsiyalangan "VIKING" transport 

---

134 
poezdining muntazam qatnovi yo‗lga qo‗yilgan. Marshrutning umumiy uzunligi 
1733 km. Poezd 56 soat 30 minutda bu masofani bosib o‗tadi.