Ekspluatatsiyasi instituti irisbekova mavluda narinbayevna xalqaro logistik

4.7.Quvurlarni tashish infratuzilmasi 
Quvurlarni tashish infrastrukturasi gaz quvurlari va neft quvurlari 
tarmoqlaridan iborat. Ushbu tarmoqlar truboprovodlarni chiziqli infratuzilma va 
kompressor stansiyalari sifatida qamrab oladi, oqimlarni nuqta infratuzilmasi 
sifatida boshqarish va nazorat qilish uchun o‗rnatilgan nasos stansiyalari. Tuproqli 
narsalar - suyuqlik va gazlarning harakatlanishida quvur liniyasi transportining 
maqsadi. Ko‗pincha biz neft va neft mahsulotlari (neft quvurlari) va tabiiy gaz (gaz 
quvurlari) ni tashish haqida gapiramiz. Suv ta‘minoti tarmog‗i orqali suvni tashish 
faqat mahalliy ahamiyatga ega va shahar logistikasi doirasiga kiradi. Jahon 
miqyosida neft va gaz quvurlari tarmog‗ida xalqaro savdo uchun faqatgina uzatish 
quvurlari muhim ahamiyatga ega, tarqatish tarmoqlari esa faqatgina mintaqaviy va 
mahalliy ahamiyatga ega. Ko‗pgina quvur liniyalari neft kompaniyalarining 
xususiy mulki hisoblanadi, bu neft aylanmasining yuqori bo‗lishi sababli ushbu 
investitsiyalarni samarali bo‗lishiga olib keladi. Boshqa mahsulotlarni quvur 
liniyalari orqali tashish hali ham eksperimental bosqichda. 

---

102 
Xalqaro almashish uchun katta ahamiyatga ega bo‗lgan jahon quvur liniyasi 
transporti tarmog‗i ilovada keltirilgan. Boru tashish transporti infratuzilmasi 
sohasida eng muhim investitsiya loyihalarini quyidagilar hisobga olishi mumkin: 
"Yamal-Evropa" gaz quvuri, 
Norvegiya-Polsha gaz quvuri, 
Buyuk Britaniyadan kontinental evropaga gaz quvurini Belgiyaning Zebrug 
shahrida, 
Ispaniya-Fransiya gaz quvurining aloqasi. 
4.3. Logistikaning noananaviy infratuzilmasi 
Bundan oldingi bo‗limlarda tasvirlangan transport infratuzilmasi ham 
logistika infratuzilmasi hisoblanadi. Bu tovarlar har qanday harakatni ta‘minlovchi 
eng muhim kichik tizimdir. Transport infratuzilmasi turli elementlar va qurilmalar 
bilan to‗ldirilishi mumkin. Bu transport infratuzilmasining nuqta elementlariga 
tegishli. Dengiz va havo portlari va yuk terminali xalqaro ahamiyatga ega, ular 
yuklarni tashish va tarqatish markazlarining muhim markazlari hisoblanadi. Katta 
transport kompaniyalari o‗zlarining omborlarini yaratishga kirishdilar. Sanoat 
sohasida ham o‗z mahsulotlarini turli bozorlarga taklif etadigan firmalar o‗z 
mablag‗larini katta tarqatish markazlariga sarfladilar. Ko‗pincha, ushbu 
firmalardan 
mustaqil 
kompaniyalar 
tanlab 
olindi 
- 
uchinchi 
tomon 
kompaniyalariga xizmat ko‗rsatadigan kelajak logistika operatorlari. Natijada yirik 
shahar infuziyalari zarur bo‗lgan ta‘minot markazlarini qurish bo‗yicha loyihalar 
mavjud edi. Ushbu yangi paydo bo‗ladigan elementlar nodaldir, ko‗pincha yirik 
savdo yo‗nalishlarining kesishuvi va mahalliy logistika infratuzilmasining muhim 
tarkibiy qismini tashkil etuvchi korxona bilan integratsiyalashgan yuk xizmatlari 
bilan er osti infratuzilmasi transportini integratsiyalashda ko‗paytiriladi. 
Klassik logistika markazining shakli shakl 4da ko‗rsatilgan. 4.1
. 
Logistika markazlari boshqa yirik firmalarga tijorat asosda logistika 
xizmatlarini ko‗rsatishga mo‗ljallangan yaxshi jihozlangan yirik korxonalardir. 
Xizmat doirasi odatda juda kengdir, shuning uchun mintaqaviy logistika 
markazlari ularni amalga oshirish uchun mo‗ljallangan turli xil birliklarga ega. 

---

103 
Logistik markazlarga o‗xshash tashkiliy va funksional tuzilmalar uchun turli 
nomlar mavjud. Eng keng tarqalgan quyidagilar: 
- fransuzcha. plitalar - multimodal shakllar, 
- eng. yuk tashish qishloqlari, 
- nemis. Gutewerkehrszentrum (GVZ), 
- ital. interporti.