JOURNAL OF ADVANCED
RESEARCH AND STABILITY (JARS)
Volume: 01 Issue: 06 | 2021
ISSN: 2181-2608
817
So‘nggi yillarda mamlakatimizda jamiyat
hayotini rivojlantirish, xususan sud
-huquq tizimini isloh
bo‘yicha konseptual islohotlar amalga oshirildi. Mazkur islohotlarning mazmun
-
mohiyati O‘zbekiston
Respublikasi Konstitutsiyasi va
qonunchilikka muvofiq bo‘lib, yurtimizda inson huquqlari va odil
sudlovni ta’minlash hisoblanadi.
Xususan, Konstitutsiyaga ko‘ra davlat o‘z faoliyatini inson va jamiyat farovonligini ko‘zlab, ijtimoiy
adolat va qonuniylik prinsiplari asosida amalga oshiradi.
Milliy sud-
huquq tizimini tartibga soluvchi Parlament qonunlari, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti
Farmon va qarorlari qabul qilinib, sohaga zamonaviy texnologiyalar joriy etilib,
fuqarolar huquq va
erkinliklarini ta’minlash bo‘yicha samarali tizim ya
ratildi.
Ushbu chora-
tadbirlar maqsadini Yangi O‘zbekistonning rivojlangan sud
-huquq tizimini yaratish
hamda sohada fuqarolarning huquq va qonuniy manfaatlarini ta’minlash tashkil qiladi.
Xususan, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil
24 iyulda
gi “Sudlar faoliyatini yanada takomillashtirish va odil sudlov samaradorligini oshirishga doir
qo‘shimcha chora
-
tadbirlar to‘g‘risida”gi Farmoni va ushbu yil 3 sentabrdagi “Sud
hokimiyati
organlari faoliyatini raqamlashtirish chora-
tadbirlari to‘g‘risida”g
i qarori sud hokimiyati organlari
faoliyatini raqamlashtirish, sudlar va boshqa idoralar o‘rtasida ma’lumot
almashinuvini yaxshilashni
ta’minlovchi muhim qonun hujjatlari bo‘ldi.
Prezident qaroriga ko‘ra, kelgusi yildan boshlab, sud qarorlarini ish bo‘yich
a taraflarga onlayn tarzda,
ularning iltimosnomasi bo‘yicha esa qog‘oz shaklida taqdim etish hamda sud hokimiyati organlari
faoliyatida, shu jumladan fuqarolar va tadbirkorlik sub’ektlariga odil sudlovga erishishda qulaylik
yaratish maqsadida 10 ga yaqin i
nteraktiv xizmatlar ko‘rsatishni yo‘lga qo‘yish belgilandi.
Ushbu qonun hujjatlari orqali mamlakatimiz sudlar faoliyatiga zamonaviy texnologiyalarni joriy etilishi
orqali mukammal odil sudlovga va tizim faoliyatida ochiqlik va shaffoflikni ta’minlashga eri
shish
hisoblanadi.
Jumladan, sudlarga masofaviy murojaat qilish, sud protsessida videokonferensaloqa
orqali ishtirok
etish, sudyalar o‘rtasida ishlarni avtomatik tarzda taqsimlash, sud qarorlarini Internet tarmog‘ida e’lon
qilish, ijro hujjatlarini elektron shaklda majburiy ijroga yuborish tizimlari joriy etilgan.
Shu bilan birga, tergov organlari faoliyatida axborot texnologiyalarini joriy etish bo‘yicha ham keng
ko‘lamli ishlar amalga oshirildi.
Bu borada, o‘tgan davrda qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Sud
-tergov
faoliyatida shaxsning huquq va erkinliklarini himoya qilish kafolatlarini yanada kuchaytirish chora-
tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoni konseptual ahamiyatga ega bo‘lgan normativ
-
huquqiy hujjat bo‘ldi.
Farmon bilan, quyidagil
ar belgilandi, ya’ni:
tergovga qadar tekshiruv yoki tergovda ushlangan shaxsni va ozodlikdan
mahrum qilish joylarida
jazoni o‘tayotgan mahkumni tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish, shuningdek, vaqtincha saqlash va tergov
hibsxonalarida saqlanayotgan gumon qilinuvchi, ayblanuvchi va sudlanuvchini guvohlantirish ularning