Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti psixologiya kafedrasi

Noto’g’ri.
Konflikt ikki tomon manfaatlarining to’qnashuvi bo’lgani uchun, ikki 
tomonni qiziqtirgan masalalardan biri – kim haq, kim nohaqligini aniqlash bo’ladi. 
Chunki konflikt asosida ikki tomonning manfaatlari yotadi. Har bir tomon o’z 

---

13 
manfaatlarining tushunilishi, qondirilishi uchun harakat qiladi. Agar, biz haqmiz, 
degan qarash ustunlik qilsa, demak biz g’olib bo’lamiz, deb o’ylanadi.
 
Bu noto’g’ri 
va stereotip eskicha qarash. Chunki insonni u yoki bu darajada qamrab olgan har 
qanday muammo o’zaro barchaga aloqador bo’lib, bu muammoni faqat barcha 
tomonlarning ishtirokida hal etish mumkin. Sizning nuqtai nazaringiz boshqa bir 
insonning nuqtai nazaridan o’zgacha bo’lishi mumkin. Sizning bu narsa – to’g’ri, 
yoki bu narsa – noto’g’ri, degan xulosangiz ham boshqalarning fikriga to’g’ri 
kelmasligi mumkin. Har bir konfliktda har qaysi tomonning o’z haqiqati, o’z to’g’ri 
asoslari mavjud bo’ladi. Tomonlar o’z haqiqatini ro’kach qiladi. Shu nuqtai nazardan 
konfliktda har ikki tomonda ham haqiqat mavjud bo’lishi mumkin. Ya’ni, har ikki 
tomon ham haq bo’lishi mumkin. Demak, aslida ziddiyatda ―kim haq, kim nohaq 
ekanligini emas‖, balki ―ikkalamiz uchun umumiy bo’lgan haqiqat nimada‖ - shuni 
qidirish lozim. Haqiqatni ayri-ayri ikki tomon uchun emas, balki umumiy barcha 
tomonlar uchun topish va anglash lozim. Demak, konflikt vaziyatda batamom haq 
bo’lgan, yoki batamom nohak bo’lgan tomon mavjud bo’lmaydi. Shu bois, ziddiyatli 
vaziyatda haq va nohaq bo’lgan tomonlarni aniqlash mana shu ziddiyatni noto’g’ri 
hal etish yo’liga kiritib qo’yadi va nizonin hal etishning to’g’ri usuli bo’la olmaydi. 
Chunki aslida ziddiyatda haq va nohaq tomonlarning o’zi mavjud emas. 
10.
 
 
His-tuyg’ularni jilovlash har qanday konflikt vaziyatni kuchaytirmaslikning 
eng oson yo’lidir.