Toshkent davlat yuridik instituti o. T. Xusanov

 
 
§ 5. Saylov jarayoni va unda ishtirok etuvchi sub'ektlar 
 
Saylov ya'ni hokimiyatining vakillik organlarini shakllantirish tartibi 
siyosiy-huquqiy mexanizm shaklida namoyon bo„lib, bunday mexanizmni bir 
vaqtda saylov huquqi va saylov jarayoni tashkil etadi. Bunda, saylov huquqi bir 
tomondan, saylangan vakillarni hokimiyat vakolatlariga ega bo„lishlariga tegishli 
bo„lib, jamiyat va davlat faoliyatining ayrim jihatlarini batafsil ifoda etsa, ikkinchi 
tomondan, saylov jarayoni unda sub'ektiv siyosiy huquqni amalga oshirishning 
shakli sifatida saylovchilarning hokimiyatni amalga oshirishdagi ishtiroki 
texnologiyasini aks ettiradi. 
Demokratik saylov jarayoni – bu mamlakatda o„rnatilgan siyosiy jarayon va 
rejimning bir qismi bo„lib, u fuqarolar saylov huquqlarini amalga oshirilishining 
ijtimoiy-siyosiy va ijtimoiy-madaniy infratuzilmasii tashkil etuvchi demokratik 
institutlar rivojlanishining umumiy shartlari bilan bevosita bog„liqdir. Bundan 
tashqari, saylov kampaniyasini boshlashdan oldin bir qancha muhim harakat va 
protseduralar amalga oshirilishi talab etiladi. Ularga ko„ra, saylov jarayoni nafaqat 
ovoz berishni tashkillashtirishning yuridik texnikasi bo„lib, balki u hokimiyatni 
siyosiy barqarorligi va uzluksizligi, xalqchilligi va qonuniyligini ta'minlovchi 
muhim huquqiy institut sifatida namoyon bo„ladi. 
O„zbekiston Respublikasida saylov jarayoni har qanday mamlakatlardagi 

---

302 
kabi bir-birini to„ldirib va almashtirib boruvchi bir qancha bosqichlardan iborat. 
Bunda saylov jarayonining bosqichlari deganda, saylovlarni tashkil etish va 
o„tkazish uchun belgilangan davrlar tushuniladi. Ular doirasida qonunlarda ko„zda 
tutilgan saylov harakatlari, shuningdek saylovchilar va saylovning boshqa 
ishtirokchilarini huquqlari amalga oshirilishini ta'minlovchi saylov tartib-taomillari 
amalga oshirilib boriladi. 
Odatda, har qanday saylov jarayoni quyidagi asosiy bosqichlardan tashkil 
topadi: