Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №25 (том 3)

---

998 
ФИО автора:
Ismoilov Yo`ldoshali Zulfaxorovich
Toshkent viloyati Chinoz tumani 
6-umumta`lim maktabi 
Ingliz tili fani o`qituvchisi 
Название публикации:
«MAKTADA 
TA`LIM 
TARBIYA 
BERISHDA 
O`QITUVCHI VA O`QUVCHI O`RTASIDA O`ZARO MUNOSABATLARNING
TA`LIM SIFATIGA TA`SIRI» 
Annotatsiya: Mazkur maqolada o`qitish jarayonida o`zaro demokratik munosabatlarni tashkil etishning 
o`quvchilar ta`lim tarbiyasida hamda fanni qiziqish bilan o`rganishda tutgan o`rni haqida so`z boradi. 
Kalit so`zlar: ta`lim tarbiya, pedagogik munosabatlar, demokratik muhit. 
Ta'lim o'qituvchini talab qiladi va o'qituvchilarning professional mahorati doimiy ravishda yuqori 
ko`tariladi. Bilimlar ularning kasblarini mustahkamlaydi. Bunday rivojlanish o`quvchilarga ijobiy ta'sir 
ko'rsatishi mumkin. Binobarin, Dunyo bo'ylab olimlar, o'qituvchilar va siyosatchilar sifat bo'yicha 
sarmoyaviy tushunchani tobora ko'proq qo'llab-quvvatlaydi, Kasbiy rivojlanish uchun martaba uchun 
mo'ljallangan imkoniyatlar, va davom etayotgan, faol kasbiy o'rganishni ta'minlashdir.
Shu bilan birga o'qituvchilar o'rtasidagi munosabatlar sifatli o'qitish va o`quvchilar o'rganish uchun zarurdir. 
Ko'pgina o`quvchilar o'qituvchi va o`quvchi o'rtasidagi munosabatlar eng yaxshisidir deb bilishmaydi. 
Shuningdek, ular buni tushunishga harakat qilmaydilar, boshqalari esa bunga ahamiyat bermaydilar. Ushbu 
o'qituvchi-o`quvchilararo munosabatlar bo'yicha qo'llanmada biz sinfdagi o'qituvchilar va o`quvchilar 
o'rtasidagi sog'lom munosabatlarni o'rnatishga yordam beradigan ba'zi fikrlarni aytib o`tamiz. 
Ijobiy o'qituvchilar-o`quvchilararo munosabatlar bo'yicha maslahatlar 
Mundarija 
O'qituvchi-o`quvchilararo munosabatlar bilan nima demoqchisiz? 
Ijobiy o'qituvchilararo munosabatlarni qanday qurish kerak? 
Har bir o`quvchining ismini tezda o'rganing. 
Har bir o`quvchi haqida ba'zi shaxsiy narsalarni bilib oling. 
Ishtiyoq bilan o'rgating va ijobiy munosabatda bo'ling. 
So'nggi tadbir haqida munozarani o'tkazing. 
Kerakli bo'lsa, ijobiy sharhlar bering. 
O'rganishni o'rganing. 
O`quvchilarga hayrat va hurmat bilan muomala qilish. 

---

999 
Har bir o`quvchini parvarish qilish va qo'llab-quvvatlash. 
Yoki yomon tilni jazolashdan saqlaning. Xolis bo'lish. 
O`quvchilar o'rtasida qo'llab-quvvatlovchi xatti-harakatlarni o'rgating. O`quvchilar bilan kulish.Hech kim 
savol berishdan tortinmaydigan muhitni yarating. 
Ijobiy o'qituvchilar o'rtasidagi munosabatlar qanday foyda keltiradi? 
Akademik muvaffaqiyatga yordam beradi. O`quvchilarga o'z-o'zini qadrlashini rivojlantiradi. Sinfda gullab-
yashnagan muhit yaratadi.Xulq-atvor muammolaridan qoching . Kasbiy o'sishda yordam beradi 
O'qituvchi-o`quvchilararo munosabatlarga qanday salbiy o`quvchilarga ta'sir qilishi mumkin? 
Qiyin o'quvchilar bilan ijobiy o'qituvchilar-o`quvchilarni qanday yaratish mumkin? 
Ijobiy nutqni ishlab chiqish. Ijobiy munosabatlarni rivojlantirish va qo'llab-quvvatlash uchun harakat qiling. 
O'qituvchi va o`quvchilar munosabati sinf muhitiga qanday ta'sir qilishi mumkin? 
Qanday qilib stresslar bilan kurashish va o'quvchi-o`quvchilararo munosabatlarni saqlash mumkin? 
Qiyinchilikda kim bizga yordam beradi - o'qituvchimi yoki eng yaxshi do'stmi? 
Qanday qilib ustozlarimizni do'stlarimiz, yaxshi inson sifatida ko'rishimiz mumkin? 
Ijobiy o’qituvchilar-o`quvchilararo munosabatlarning ahamiyati nimada? (Summ-Up) 
O'qituvchi-o`quvchilararo munosabatlar bilan nima demoqchisiz? 
Mening fikrimcha, o`quvchilar-o'qituvchilar munosabati, bir kishi ikkinchisining duch keladigan 
muammolarni tushunishga harakat qiladigan do'stlik kabi bo'lishi kerak va ularni hal qilishga yordam 
berishiga yordam beradi. O'qituvchilar bolalari va o'qishlari, qayg'ulari, muammolari va hokazolari haqida 
qayg'uradigan onaga, shuningdek, o'z o`quvchilariga sevgi, e'tibor va alohida g'amxo'rlikni taqdim etadigan 
ona. Shuningdek, o'qituvchi bolalarining faoliyatini kuzatadigan va xatolarini tuzatishga yordam beradigan 
kishi deb hisoblanishi mumkin. 
Ijobiy o'qituvchilararo munosabatlarni qanday qurish kerak? 
Bir-biringizni munosib bilganingizdan so'ng mukammal o'qituvchi va o`quvchilar munosabatlarini qurish 
oson. O`quvchi kerak bo'lgan yagona narsa - bu ustoziga ishonish, sevgi va hurmat. Shuningdek, o`quvchi, 
agar u qanday muammolarga duch kelsa yoki uni baxtsiz qilsa, bu ham yordam beradi. O'qituvchi yordam 
beradigan narsa qilishlari mumkin. O`quvchi ham o'qituvchidan hech narsani yashirishga harakat qilmasligi 
kerak. 
Har bir o`quvchining ismini tezda o'rganing. 
Har bir o`quvchini nomidan chaqiradigan o'qituvchi o`quvchilar-o'qituvchilarning ijobiy munosabatlarini 
o'rnatish uchun ko'proq imkoniyatlarga ega. O'qituvchi har bir o`quvchidan sinf oldida kelib, o'zlarini 
tanishtirishlarini so'rashi mumkin. Shu tarzda, o'qituvchi bitta o`quvchiga e'tibor qaratish va ularni bilish 
uchun yetarli vaqt olishi mumkin. 

---

1000 
Har bir o`quvchi haqida ba'zi shaxsiy narsalarni bilib oling. 
Bu o'qituvchini o`quvchi bilan shaxsiy darajada ulanadi. O'qituvchi o'zlarini tanishtirayotgan paytda 
o`quvchilarning shaxsiy savollarini berishlari mumkin. 
Ishtiyoq bilan o'rgating va ijobiy munosabatda bo'ling. 
O'qituvchi g'ayrat va ishtiyoq bilan o'rgatganda, u sinfda ijobiy muhit yaratadi. Bundan tashqari, o`quvchi 
o'z ustozi atrofida o`zini qulay his qiladi. 
So'nggi tadbir haqida munozarani o'tkazing. 
O'qituvchi sinfda munozara olib borishi mumkin, u erda hech bir o`quvchi boshqa o`quvchi bilan 
gaplashayotganda yoki u gapirganda rozi bo'lmagan. Bu yerda o`quvchilar boshqalarning fikrlarini tinglash 
va hurmat qilish muhimligi haqida bilib olishadi. 
Kerakli bo'lsa, ijobiy sharhlar bering. 
Minnatdorchilik bu ijobiy o’qituvchilar-o`quvchilararo munosabatlarni saqlashning asosiy omillaridan biridir. 
Ammo o'qituvchi bolalarni buzishi mumkin deb bilmasligi kerak. Agar kerak bo'lsa, o`quvchilarni qadrlash 
ularni yaxshi o'rganishga undaydi. 
O'rganishni o'rganing. 
Biz hammamiz bilamiz va bola sifatida sinfda chalg'itishi mumkin, ayniqsa u zerikarli bo'lsa, bizga buni 
osonlashtiradi. Shunday qilib, sinf mashg'ulotlari interaktiv va qiziqarli bo'lishi kerak, shunda o`quvchilar 
o'rganishda qatnashishlari mumkin. 
O`quvchilarni hayrat va hurmat bilan davolash. 
O`quvchilar tezda asabiylashadi va yuqori sinflarga kirishda o'qituvchilari bilan bahslashishlari mumkin. 
Ammo agar ular ehtiros, hurmat va hayrat bilan munosabatda bo'lsa, ular shunday munosabatda 
bo'lmaydilar. 
Har bir o`quvchini parvarish qilish va qo'llab-quvvatlash. 
O'qituvchi o`quvchi shaxsiy muammolarga duch kelishi mumkinligini unutmasligi kerak. 
Yoki yomon tilni jazo sifatida qo`lllashdan saqlaning. 
Agar talaba o'qituvchisi yoki hamkasblari bilan noto'g'ri ish tutsa, o'qituvchi ularga qattiq jazo yoki tahdidli 
tilni ishlatish o'rniga vaqt ishlab chiqarish usulidan foydalanish kerak. 

---