Umurtqalilar zoologiyasi

mis va ichki kutis qavati bor ( 
102
-rasm). 
102-rasm. 
Sutemizuvchilar terisining 
tuzilishi: 
l- ep id ciiiiib iiiiig sirtqi (yuza) sh ox qatlam i 
(hujayralari vaqt-vaqti bilan tushib turadi), 2-tirik 
hujayrali epiderm isning chuqur qatlam i (m alpigiy 
qatlam i), 3 -chin teri qatlami (kutis), 4 -yung, 5 - 
ter bezi, 6 -ter bezi yoMining teshiklari, 7 - y o g ‘ 
bezi, 8 -yung muskQllari, 9-terining biriktiruvchi 
to ‘qima tolalari, 10-qon tomirlari, 11 -yung asosi­ 
dagi so ‘rg‘ichchasi. 
Yuzaga yaqin joylashgan yassi hujayralarda keratogial birik­ 
malar to'planib, ulaming sekin-asta nobud bo'lishidan shox 
qavat hosil bo'lishiga olib keladi. Yuzada joylashgan hujayralar 

---

www.ziyouz.com kutubxonasi 
batamom shox moddaga aylanib, sekin-asta qazg‘oq yoki yirik 
bo'laklar (tyulenlarda) shaklida to'kilib turadi. Malpigiy qa­ 
vat hujayralarining bo'linib turishi hisobiga ulaming o'mi to'lib 
boradi. 
Sutemizuvchilarning epidermis teri qavati har xil teri hosila­ 
larini —soch, tirnoq, tuyoq, kovak shox (bug
1
ulardan tashqari), 
tangacha va turli bezlarni beradi. 
Haqiqiy (chin) teri, ya’ni kutis qavati sutemizuvchilarda 
juda yaxshi rivojlangan. Chin teri qavati juda murakkab to'r 
hosil qiluvchi tolali biriktiruvchi to'qimadan iborat bo'lib, bu 
yerda yog' to'planadi. Bu qavat teri osti yog' kletchatkasi deb 
ataladi. U kitlarda va tyulenlarda yaxshi rivojlangan. Quruq­ 
likda yashovchi ayrim sutemizuvchilarda (yumronqoziq, bo'rsiq, 
sug'ur, ayiq) ham bu qavat yaxshi rivojlangan. 
Sutemizuvchilar uchun yung qoplami reptiliyalarda tan­