R. R. Abzalimov

 
§17 Statistik gipoteza. Nolinchi, konkurent (alьternativ), oddiy va murakkab gipotezalar. 
Statistik gipoteza deb, noma’lum taqsimotning qо’rinishi yoki ma’lum taqsimotlarning 
parametrlari xakidagi gipotezalarga aytiladi. 
Masalan:
1) Bosh tо’plam Puasson qonuniga asosan taqsimlangan; 
2) Ikki normal taqsimlangan tо’plamning dispersiyalari о’zaro teng; 
degan farazlarni oldinga suruvchi gipotezalar statistik gipotezalardir. 
Ammo lekin «2010 yilda urush bо’lmaydi» degan gipoteza statistik gipoteza еmas. Oldinga 
surilgan gipoteza bilan bir qatorda unga qarama-qarshi (zid) gipoteza ham qaraladi. Agar F(x) 
о’rinli bо’lmasa, u holda uning aksi о’rinlidir. Nolinchi (asosiy) gipoteza deb, quyilgan 
0
H
gipotezaga aytiladi. Кonkurent (alternativ) gipoteza deb, nolinchi gipotezaga zid 
1
H
gipotezaga
aytiladi. 
Misol: 
)
х
(
Ф
,
10
a
)
x
(
M
:
H
0


taqsimot uchun, 
)
х
(
Ф
,
10
a
)
x
(
M
:
H
1


taqsimot uchun. 
Sodda gipoteza deb, yolg’iz bir farazdan tashkil topgan gipotezaga aytiladi. Masalan: 
5
:
H
0


, bu yerda 

- kо’rsatkichli taqsimotning parametri. 
Murakkab gipoteza deb, chekli yoki cheksiz sondagi oddiy gipotezalardan tashkil topgan 
gipotezalarga aytiladi. 
Masalan:
1)
5
:
H


bu 
murakkab 
gipoteza 
bо’lib 
quyidagi 
sanoqsiz 
sondagi 
oddiy 
gipoteza
,
b
:
H
i
i


5
b
i

lardan tashkil topgan. 
1)
3
a
Mx
:
H
0


(

-ma’lum) – oddiy gipoteza, 
2)
3
a
Mx
:
H
0


(

-noma’lum) – murakkab gipoteza.