1-mavzu. Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va bilish usullari

sotuvchilar tomonidan ma’lum turdagi tovar va xizmatlarning bozorga chiqarilgan
miqdori taklif deyiladi. 
Narx oʻzgarishi bilan sotishga chiqariladigan mahsulot miqdori ham 
oʻzgarishi sababli talab kabi taklifning ham bir qator muqobil variantlari mavjud boʻladi. 
Alohida ishlab chiqaruvchi hamda bozor taklifini ifodalovchi misol 5-jadvalda koʻrsatilgan. 
Taklif narxlarning turli darajasida qancha miqdordagi mahsulotning sotishga 
chiqarilishini koʻrsatadi. 
Narxning oshishi bilan Shunga mos ravishda sotishga chiqariladigan tovarlar taklifi 
miqdori ham ortadi, narxning tushishi bilan taklif hajmi qisqaradi. 
Narxning oʻzgarishi bilan
taklif etilayotgan tovar miqdorining toʻgʻri bogʻliqlikdagi oʻzgarishi taklif qonuni deyiladi.
5-jadval.
Narx va taklif miqdori oʻrtasidagi bogʻliqlik.
1 kg un narxi (soʻm) 1 oy davomida unning yakka 
taklifi miqdori (kg) 
1 oy davomida unning bozor 
taklifi miqdori (tn) 
350 
300 
250 
200 
150 
60 
50 
30 
20 
10 
6,0 
5,0 
3,0 
2,0 
1,0 
Iste’molchi uchun narxning oshishi toʻsiq rolini oʻynasa, ishlab chiqaruvchi uchun 
ragʻbatlantirish vazifasini bajaradi. Narx darajasi va taklif miqdori oʻrtasidagi toʻgʻridan-toʻgʻri bogʻliqlikni 
koʻrsatuvchi 

---

ma’lumotlarni grafikda ifodalab, 
taklif egri chizigʻini 
tasvirlash mumkin (6-rasm). 
Р, soʻm 
S 
700 
600 
500 
400
300 S 
200 
100 
0 
10 20 30 40 50 60 Q, tonna 
6-rasm. Taklif egri chizigʻi.
Bozorda taklif qilinadigan tovar hajmiga 
narxdan tashqari bir qator omillar 
ham ta’sir 
qiladi. Bu omillarning asosiylari quyidagilar: 
1) resurslarning narxi; 
2) ishlab chiqarish texnologiyasi; 
3) soliq va subsidiyalar; 
4) boshqa tovarlarning narxi; 
5) narx oʻzgarishining kutilishi; 
6) bozordagi sotuvchilar soni. 
Mazkur omillardan bir yoki bir nechtasining oʻzgarishi taklif hajmining oʻzgarishini 
taqozo qiladi. 
Taklifga ta’sir qiluvchi omillarni alohida-alohida qarab chiqamiz. 1.