O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

2
-PSV
1
X 100 
PSV
1
Pikfloumetriya o’tkazishga qarshi ko’rsatma
; miokard infarkti, 
gipertonik kriz, ruhiy kasalliklar, homilador ayollarga o’tkazish man 
etiladi. 
Bronxoskopiya. 
Bronx yo’llarini endoskopik tekshiruv usullariga 
kirib, bronxoskop bilan bronxlarni shilliq qavatlarini tekshirish va kerak 
bo’lsa biopsiya olish usulidir.

Endoskopning imkoniyati-
3-5 mm diametrga ega bo’lgan 
bronxlarni tekshirish mumkin. 
Bеmorni tayorlashda quyidagilarga amal qilinadi
: 
1.Bеmor organizmining tarkibida yod tutgan vositalarga javob 
rеaksiyasini aniqlash uchun oldindan sinama qo’yiladi (bеmorga 2
-
3 kun 
davomida 1 osh qoshiqdan kaliy yodidning 3% li eritmasidan bеriladi). 
2.Bеmorga tеkshiruvning maqsadi va mohiyatini tushuntiriladi. 
3.Yiringli balg’am bo’lganda bronxlarni 3-4 kun tеkshiruvdan oldin 
tozalanadi. 

---

70 
4.Tеkshiruvdan 30-60 daqiqa oldin tеri ostiga fеnobarbital (0,1 g), 
atropin sulfat (0,1 %-1ml), pipolfеn (0,025 g) yuborish buyuriladi. 
Kerakli anjomlar: Bronxoskop, steril stol, spirt, salfetka, sovun, 
in’ektsion ignalar, kateter, paxta ushlagich, qisqichlaр, 0,1% li 
trimekain, dikain, 1-2% li novokain. Tеkshirishning maqsadiga qarab 
narkoz yoki mahalliy og’riqsizlantirishdan foydalaniladi. Mahalliy 
og’riqsizlantirishga 2% li dikain, 3-5% li novokain eritmalaridan 
foydalaniladi. 
Bronxlarni kontrast modda bilan to’ldirish maqsadida egiluvchan 
zondlardan, 
boshqariladigan 
katеtеrlardan 
foydalaniladi 
va 
bronxografiya o’tkaziladi.
Balg’am va plevra suyuqligini tekshirish 
Balg’am shilliqli nafas yo’llari sеkrеtidan iborat bo’lib, 
patologik ajralmadir, biroq unda ko’pincha o’pka to’qimasi va 
o’smaning parchalanish mahsulotlari, qon va uning shakliy 
elementlari, mikroorganizmlar, alveolyar makrofaglar, Sharko-
Leyden kristallari, Kurshman spirallari va h. k.) ham bo’ladi. 
Shuning uchun ham balg’amni tekshish bizda diagnostikada yordam 
beradi. Balg’amni olishdan maqsad, mikroorganizmlar turini, 
mikroorganizmlarni antibakterial dori moddalariga sezuvchanligini 
aniqlash, uning miqdori, konsistentsiyasi, rangi, hidi va b.q.larni 
aniqlashdir.
Balg’am ertalab ovqatlanishdan oldin og’iz bo’shlig’ini 
tozalab keyin olinadi. DOTS programmasiga binoan sil kasalligini erta 
aniqlash maqsadida uzoq muddat (2-3 oy) yo’talib yurgan shaxslardan 3 
marta analiz uchun balg’am olinadi. 1-qabulga 
kelganda, 
2-kechqurun 
va 
3-ertalab 
qabulga 
kelishdan oldin va quyidagi maxsus konteynerlarda
yig’ilib tekshirishga yuboriladi 21surat. 
Buning uchun steril SARSTEDT konteyneri kerak 
bo’ladi, buni shifokordan yoki dorixonalardan olish 
mumkin. Balg’amni yig’ishdan oldin og’iz 
chayilib, tishlar va qo’llar yaxshilab yuviladi. 
Yo’talgandan so’ng og’izda yig’ilgan balg’am 
idishga tuflanadi. Yo’talni provakatsiya qilish