O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

qisqarsa Strajeskoning zambarak toni eshitiladi.
I-ton kuchayishi va susayishi. 
Yurak auskultatsiya qilinganda mitral klapan va trikuspidal klapan 
proektsiyasida I ton bir xil balandlikda bo’ladi va aortal klapan biroz 
chuqurroq jaylashganligi tufayli unda va o’pka arteriyasi proektsiyasida 
II ton balandligi bir xildir. Buni bilish tonlar kuchayganligi va 
susayganligini aniqlash uchun zarurdir. 
I-ton susayishi
II va III tabaqali klapanlar jarohatida bu I -ton 
klapan komponenti kamayishiga olib keladi. I-ton, shunigdek aortal 
paroklarda, qorinchlar gipertrofiyasida, miokarditda, kardiosklerozda 
umuman olganda yurak mushaklarida distrofik o’zgarishlar yuzaga 
kelganda yurak yetishmovchiligida I ton susayadi. Aortal klapan 
o’zgarishlari mitral klapan proektsiyasida va o’pka arteriyasidagi 
o’zgarishlar trikuspidal klapan proektsiyasidagi o’zgarishlarga olib 
keladi (I ton susayishiga). Teri osti yog’ qavati kuchli ifodalangan 
kishilarda I ton sust eshitiladi. 
I-ton kuchayishi
taxikardiya (jismoniy zo`riqishdagi) anemiya 
gipertireozda kuzatiladi. I-ton kuchayishi mitaral teshik torayishi uchun 
xos. Xuddi shunday ekstrasistoliya vaqtida ham kuchaygan ton 
eshitiladi. I tonni mitral va uch tabaqali klapan proektsiyasida 
kuchayishi shu teshiklar torayishida yuzaga keladi. I-ton intensivligining 
o’zgarishi hilpillovchi aritmiyada kuzatiladi, bunda diastola pauzasi 
o’zaradi.
II- ton susayishi
aortal klapan yetishmovchiligi va yirik qon 
tomirllarda bosim past bo’lishi ular qon bilan to’lishining kamayishida 
vujudga keladi va o’pka sitvoli klapani yetishmovchiligida hamda chu 
yerda bosimni pasayishi o’pka sitvoli proektsiyasida II ton susayishiga 
olib keladi. O’pka arteriyasi va aorta klapanining jarohatlanishi, ularning 
yopilishi buzilishiga olib keladi. Bu II ton komponentini birini 
buzilishiga olib keladi va shuning uchun ham II ton susayadi. Aorta 
ustida II-ton susayishi aortal klapanlarga kaltsiy tuzlarinining o’tirishi 
klapanlar harakatini susaytiradi. 

---

168