Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш

Меҳнатнинг кескинлиги
- меҳнат жараенининг кўпрок марказий асаб системасига 
тушадиган оғирликни акс этувчи тавсифдир. 
Иш қобилияти
-
бу ишчи организмини шундай ҳолатики, бунда белгиланган иш 
соати давомида организмни физиологик ва психологик ҳолатларини ҳисобига меҳнат 
унумдорлиги миқдор ва сифат жиҳатидан юқори бўлишини таъминловчи организм 
ҳолатидир. 
Тренировка жараѐни
уз ичига организмнинг турли систеъмаларида иш 
қобилиятларини ошириш ва вазифаларини бажаришдаги координацияларни яхшилашни олади. 
Машқ 
- ишчи организмида иш қобилиятини кўтарилиши билан олиб бориладиган 
жараѐн. 
Чарчаш 
- давомли, жадал (интенсив), статик ѐки нотамиш иш бажарилганда пайдо 
бўладиган ва иш қобилийатини пасайтирадиган организмдаги қайтар жараѐннинг 
мажмуасидир 
Бирламчи ўткир чарчаш бу
- одатдан ташқари оғир динамик ѐки статик ишни 
бажариш пайтида пайдо бўлади. 
Иккиламчи чарчаш 
- узоқ давомли ишни бажариш жараѐнида содир бўлади. 
Меҳнат ва дам олиш режими
бутун бир комплеке муаммодир ва уз ичига: ишга ва 
дам олишга кетадиган вақтни нормаллаштириш :танаффуслар сонини ва вақтини ҳамда 
жойини аниқлаш,дам олишни активлаштириш ва бунга оғир шароитли ва соғликка зарарли 
ишлар меҳнат ва дам олиш режимини ишлаб чиқиш,ишни ташкил қилишни янги шаклларини 
топишларини олади. 
Хронометраж
– иш куни давомида бажариладиган алоҳида операцияларнинг 
изчиллигини ва бажариш учун кетган вақтини секундомер ѐрдамида ѐзиб бориш ва шу 
асосида меҳнат ва дам олиш тартибини белгилашни ўрганиш. 
Ақлий меҳнат
- бу иш бажариш давомида асосий зурикиш марказий нерв 
системасига ва иккиламчи сигнал системаларига мос келган ҳолатда бажарилса 
Жисмоний меҳнат
- асосий зоърикиш мушак системасига ва ҳаракат тайанч 
аппаратига мос келади. 
Монотонлик
- меҳнатни жуда тез-тез такрорланиши, оддийлик меҳнат 
ҳаракатларининг ѐки қабул қилинаѐтган кузгатувчиларнинг бир хиллик ҳусусиятидир. 
Монотонния
- маълум вақт давомида даврий бир хил ишни бажариш элементар холат

---

366 
Эргономика
– буинсон саломатлигига зарар етказмайдиган, иш самарадорлигини 
оширувчи, инсонга психологик ва физиологик таъсир этувчи фан.