1-laboratoriya ishi. Quymalarni qoliplarda olish. Ishdan maqsad

K

-quyma massasi, kg 





-qolipga metall quyishnnng solishtirma tezligi, kg/sma, s 

t -qolipning metallga to‘lish vaqti, s. 





 va t qiymatlar quyma materialiga, massasiga, shakliga, haroratiga, quyish sistemasiga 

va boshka ko‘rsatkichlarga ko‘ra ma’lumotnoma jadvallaridan olinib, zarur bo‘lsa o‘zgartirishlar 

kiritiladi, masalan, 

 





  =  1  bo‘lsa, 

K

Q

t

2

,

1



qilib  olish  mumkin.  Unda  G‘

C

= 

K

Q bo‘ladi.  Qoliplashda 

modelni qolip materialidan oson, shikasg etkazmay ajratish uchun model bo‘yi o‘lchamiga ko‘ra 

0°  30

1 

-  3°  gacha  qiyalikda  ishlanadi,  o‘tish  yuzalari  radiusi  ularning  qalinliklariga  ko‘ra 

tubandagicha aniqlanadi: 

 

 

 

Bu  erda  “a”  va  “b”  qiymatlar  o‘tish  joyi  devorlarining  qalinligi,  mm.  Ko‘p  hollarda  F

sh

 

ning  ko‘ndalang  kesim  yuzasi  trapetsiya  shaklida  olinishini  e’tiborga  olsak,  unda  uning 

ko‘ndalang kesim tubandagicha yozish mumkin. 

 

 

 

Shu  formula  bo‘yicha  shlak  tutgich  kaialining  ko‘ndalang  kesim  yuzi  aniqlanadi.  Bu  erda 

«a»  va  «b»  lar  trapetsiya  asoslari,  h-trapetsiya  balaidligi.  «a»,  «b»  va  «h»  qiymatlarini 

interpretatsiyalapb  belgilanadi.  Bunda  v>a  olinadi.  Quyma  massasiga,  shakli  va  boshqa 

ko‘rsatkichlariga  ko‘ra  qolipga  metallni  uzatuvchi  kanallar  soni  belgilanadi.  Stoyak  diametrini 

esa tubandagi formula  bo‘yicha  aniqlash tavsiya etiladi: