Анъана ва асллик

Ижодда асллик, анъана. Муштараклик, таъсир, давомийлик, эргашиш, бир мавзу
доирасида мушоира, адабий-бадиий мактаблар ва уларнинг қиёфалари ҳақида
фикрлашиш жуда қизиқарлидир. Улар миллий адабиёт доирасидан чиқиб дунё
адабиёти миқёсида фикр юритиш, ранг-баранг ажойиб ҳолатлар ва ғаройиб
тажрибалар ичига киришга имкон беради. Адабиётнинг биз бошимиздан кечираётган
ўтиш даврида бу нарсаларни пухта аниқлаб олиш янги илмий-назарий асосларни
мустаҳкам ижодий заминга қуришга олиб боради. Асллик ўзи нимаю анъанавийлик
нима? Анъанавийликсиз, таъсирланишсиз асллик ўзи борми?
Ҳар қандай асллик анъаналар заминида туғилади. Анъана, таъсирланиш аслликнинг
азал онаси. Бунга муҳокамаларда кўрилган таҳлилий мисоллар далил. Саъдий, Навоий,
Бобур, Машраб, Ҳувайдо, Шекспир, Ҳёте, Шиллер, Пушкин, Жуковский, Толстой,
Лермонтов, Достоевский, Чехов, Тагор, Қодирий, Чўлпон, Ойбек, Ҳамид Олимжон,
Қаҳҳор беҳад таъсирланувчан ижодкор шахслар эди. Ҳар бирларининг нималардан
таъсирланганликлари, нималарга ва кимларга эргашганликлари тўғрисида адабиёт
тарихи ниҳоятда кўп ажойиб-ғаройиб мисоллару гувоҳликларни билади. “Наъматак”,
“Ўрик гуллаганда” асл асарлар, асл шеърлар. Уларни асл эмас деб айтишга кимнинг
тили боради? Ёки ким тақлид дейди уларни?
Ҳамма гап шундаки, улар эргашиш ва таъсирланишдан мислсиз асллик

---

Анъана ва асллик
[ SAVIYA.UZ ]
. Барча ҳуқуқлар ҳимояланган. Сайтдан маълумот олинганда ёки бошқа сайтларга жойлаштирилганда
сайт номи ҳаволаси билан кўрсатилиши шарт!
| 4
яратганлар, янги ғоялар, янгича қарашларни илгари сурганлар, инсон ва ҳаётга
қарашнинг янги қирраларини кашф этганлар. Навоийнинг “Хамса”си Низомийга
қараганда янгича ахлоқ, янгича маънавиятнинг бадиий қомуси. Навоий ўз
“Хамса”си билан ўзидан илгариларнинг хамсалари ўртасидаги ғоялар ва