Microsoft Word asosij vositalar hisobi

2.BOB. Asosiy vositalarning inventarizasiyasi. 
2.1
 
ASOSIY VOSITALAR ESKIRISHI VA YOYILISHINING 
AMORTIZATSIYASINI HISOBGA OLISH 
Asosiy vositalar ishlab chiqarish jarayonida va tabiat kuchlari tahsirida sekin-asta eskirib 
boradi. O`zining qiymatini ishlab chiqarilayottan mahsulot yoki bajarilayotgan ish qiymatiga 
sekin-asta o`tkazadi, Ular ikki xil-jismoniy va mahnaviy eskiradi, Oboektning foydalanish 
jarayonidagi eskirishi
jismoniy eskirish
deb yuritiladi. Yuqori mehnat unumdorligini 
taominlaydigan, tuzilishi jixagidan mukammal bo`lgan yangi oboektlarning ishlab chiqarilishi 
avval foydalanishda bo`lgan eski oboektlarni ularni jismoniy jixatdan to`la eskirgunga qadar 
ishlab chiqarishdan siqib chiqaradi. Bu 
mahnaviy eskirish
deb yuritiladi. 
Asosiy vositalarning mahsulot qiymatiga o`tkazilgan qismi ularni qayti tiklash manbai 
hisoblanadi. Mahsulot yoki bajarilgan ish tannarxiga o`tkazib boriladigan asosiy vositalar 
eskirgan qismining qiymati amortizatsiya yoki
amortizatsiya ajratmasi
deb ataladi, 
Amortizatsiya summasi oboektning dastlabki qiymatini qayti tiklash va kapital taomir bilan 
bog`liq, harajatlarni qoplashi lozim. Amortizatsiya, avvalo, oddiy takror ishlab chiqarishni, yaoni 
asosiy vositalarning dastlabki qiymati to`la tiklanishini taominlaydi. U maolum darajada 
kengaytirilgan takror ishlab chiqarish manbai bo`ladi. Chunki eskirgan uskunalar o`rniga yangi, 
yuqori mehnat unumdorligini taominlaydiganlari sotib olinadi. Bu o`z navbatida mehnat 
unumdorligining oshishiga, tannarx va umuman kapital harajatlarning kamayishiga olib keladi. 
Amortizatsiya summasi avval belgilangan meoyor asosida aniqlanadi.
Bu meoyor
asosiy 
vositalarning jismoniy va mahnaviy jihatdan eskirishi foiziga muvofiq keladi. Asosiy 
vositalarning amortizatsiya ajratmasi har oyda belgilangan meoyor asosida hisoblanadi. U 
oboektning dastlabki qiymatiga nisbatan maolum foizda belgilangan. 
Uy-joy binolari bo`yicha amortizatsiya faqat kapital taomir harajatlarini koplash uchun 
ajratiladi. Yangi uy-joy binolarini qurish bilan bog`liq, sarflar esa kapital ko`yilmalar uchyotidan 
amalga oshiriladi. Extiyojdagi mashina, uskuna va transport vositalari bo`yicha amortizatsiya 
faqat ular qiymatini to`la tiklash uchun ajratiladi. 
Asosiy vositalarning eskirishi respublika xukumati qarori bilan tasdiqlangan, asosiy fondlar 
guruhlari bo`yicha amortizatsiya ajratmasining yagona mehyori bo`yicha har oyda xisoblanadi.