Annotatsiya ushbu ma’ruza matnda, mavzular haqida tushuncha, ularning tasnifi, dori preparatlarining yangi avlodlari, tibbiyot amaliyotida eng ko’p qo’llaniladigan xillari haqida axborot berilgan. Ma’ruzalar matnining

Zaxmga qarshi moddalar 
Bu moddalar zaxm kasallignni paydo qiluvchi spiroxetalarga qarshi ta`sir ko`rsatadi 
va shu kasallikni davolashda qo`llanadi. 
Zaxm
kasalligini davolashda penitsillinlar asosiy modda hisoblanadi. Ulardan oldin 
simob, mishyak moddalari qo`llanib kelingan, hozirgi kunda vismut moddalari ham 
zaxmga qarshi modda hisoblanadi. 
Benzilpenitsillinlar
spiroxstalarga qarshi toz va kuchli ta`sir ko`rsatadi, bu 
moddalar zaxmning hamma turlari va bosqichlarida qo`llanadi. Penitsillinlarnnng 
mikroblargm qarshi tach.sir mexanizmi yuqorida keltirilgan, o`sha mexanizmlar 
spiroxetalarga ham tsgishli. penitsillinlar koidagi konssntratsiyasiga qarab spiroxs-
tostatik va spiroxetotsid ta`sir ko`rsatadi. 
Benzilpenitsillinlarning natriyli va kaliyli tuzlari spiroxs-talarga tez ta`sir ko`rsatib, 
ularni yalpnsini halokatga uchratadi. Spiroxetalardan ajralib chiqadigan toksinlar 
organizmni za-harlab, superinfeksiyani yuzaga keltirishi mumkip, bunda harorat 
ko`tariladi, mushaklar, bo`gimlar og`riydi. Shu sababli zahmni davolash uchun 
spiroxetalarga karij sekinroq ta`sir qiladigan na qoida yuqori konsentratsiya hosil 
qilmaydigan benzilpenitsillinlar — novotsillin, bitsillinlarni qo`llash tavsiya etiladi. 
Bemor penitsillinni yaxshi ko`tara olmasa, unga nisbatan allergik jarayonlar maydo 
bo`lsa, zaxmni davolashda aitibiotiklardan tetratsiklin, eritromitsin va sefalosporinlarni 
qo`llji mumkin. Lekin ulariing ta`siri benzilpenitsillindai kuchsizrok, bo`ladi. Vismut 
moddalari zaxm spiroxetalariga qarshi tanlab ta`sir etadi. Bu moddalar siiroxeta 
fermentlari sulfgidril turkumlarini boglab, ular faoliyatini izdan chiqaradi, spiroxsto-
statik, sniroxetotsid ta`sir ko`rsatadi, ta`siri benzilpsnitsillin-larga iisbatan kuchsizrok va 
sekinroq boshlanadi. Biyoxinol, bismoverollarning yog`dagi suspenziyasi parenteral yo`l 
orqyali mushaklar orasiga yuboriladi, yuborilgan joyda to`planib, qonga sekim so`riladi, 
jigar, buyrak, qora taloq, ichak devoriga o`tadi, Gematoensefalik to`siqdan o`tib 
markaziy nerv sistemasini jaru-xatlagai smiroxetalarga ham ta`sir ko`rsatadi. 
Orgapizmdai vismut moddyalari sekin chikib ketadi. Nojo`ya ta`sirlari gipginit; stomatit, 
milk chetida qora qoshin — vismutli hoshiya paydo bo`ladi, diareya, dermatit, kolitlar 
ro`y beradi. Vismut birnkmalarini buyrak, jigar kasalliklarida, sil, stomatitlarda qo`llash 
man etyladi. 
Zaxmning oxirgi bosqichlarida, visseral zaxmda gummalarning so`riliish uchun 
kaliy yodid ham qo`llanadi. 

---