Beynin I i m I i -js

cüm leyi, daha önce duym adığına yemin bile etse, “d o ğ ru ” olarak
değerlendiriyordu
.21
Araştırmacı, katılım cıya duym ak üzere oldu­
ğu cüm lenin yanlış olduğunu söylese bile durum değişm iyordu.
Sonuçta, belirli bir fikre salt maruz kalm ış olm ak, onunla yeniden
karşılaştığınızda fikrin size daha inanılır gelm esi için yeterlidir
.22 
Doğruluk yanılsaması etkisi, aynı dini etkiler ya da siyasi slogan ­
lara yinelemeli biçimde maruz kalan kişiler için söz konusu olan
potansiyel tehlikenin altım çizer.
Kavramlar arasında yapılan basit bir eşleştirme, bir bilinçdışı
ilişkilendirmeyi tetiklem ek için yeterlidir. Bunun sonucu, eşleştir­
menin doğru ve tanıdık bir şeyler içerdiği duygusudur. Belirli bir
ürünün çekici, güler yüzlü ve cinsel cazibeye sahip insanlarla eş-
leştirildiği bütün reklamların temelinde yatan ilke budur. Aynı ilke
George W. Bush’un reklam ekibinin 2 0 0 0 yılında Al G ore’a karşı
yürüttüğü kampanyanın da temelini oluşturmuştu. Bush’un 2 ,5
m ilyon dolarlık televizyon reklamında, ekranda görülen “G ore’un
reçete-ilaç program ı” yazısı ile birlikte RATS* sözcüğü ekranda bir
anda parlayıp sönüyor ve hemen ardından bunun aslında BUREA-
UCRATS [bürokratlar] sözcüğünün devamı olduğu anlaşılıyordu.
Reklam yapımcılarının peşinde oldukları -v e hatırlanmasını um ­
dukları- etki ortadaydı.
H İ S L E R V E Ö N S E Z İ L E R
On parmağınızı on ayrı düğme üzerine yerleştirdiğinizi düşünün.
Her düğme, belirli renkteki bir ışığa karşılık geliyor. İşiniz basit:
Her ışık yandığında, ona karşılık gelen düğmeye mümkün oldu-
* “ R a t? ” s ö z c ü ğ ü A m e r ik a n a r g o s u n d a “k a h r e ts in " a n la m ın a gelir, Ç .N .
6 6

---

A R A D A K İ H O Ş L U K : Z İ H İ N