O‘zbekiston respublikasi qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti

 
•
lizing oluvchilarning lizing to‘lovlarini kompaniyaning Paxtabankdagi 
hisob raqamiga to‘lashi.
 
 
10.6. Boshqa sohalarda lizing 
“O‘zbekiston 
havo 
yo‘llari” 
milliy 
aviakompaniyasi 
lizing 
operatsiyalarini 
amalga 
oshirishning 
ilk 
tashabbuskorlaridan 
bo‘ldi. 
Aviakompaniya xalqaro avializing yordamida o‘z texnika parkini yangilash va 
barcha texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlarini o‘stirishga erishdi. Bugungi kunda u 
“Boing 767”, “A-310” va “RJ-85” kabi 80 dan ortiq eng yangi zamonaviy 
laynerlarga ega. Mazkur samolyotlardan lizing asosida foydalanilib, ularni 
qoldiq qiymati bo‘yicha sotib olish 48 mln. AQSH dollarini tejash imkonini 
beradi. MDH va O‘zbekiston aviabozorining marketing tadqiqotlari shuni 
ko‘rsatadiki, o‘rta muddatli istiqbolda samolyotlarga bo‘lgan ehtiyoj o‘sib 
boradi. Buni ekspluatatsiya qilinayotgan texnikalarning ma’naviy jihatdan 
eskirganligi va o‘z vaqtida yangilanmaganligi, mavjud samolyotlardan 

---

125 
foydalanish muddati oxiriga yaqinlab qolganligi bilan izohlash mumkin. 
Samolyotlar lizingiga bo‘lgan talabning o‘sib borishi lizing kompaniyasini 
yaratishni asoslab berdi. 
1997 - yilda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining maxsus 
qarori bilan “O‘zavializing” aksiyanerlik lizing kompaniyasiga asos solindi. 
Kompaniyaning asosiy faoliyat turlariga aviabozor marketingi va moliyaviy 
lizing sxemasida keyinchalik sotib olishni ko‘zda tutuvchi “CHnAICHB” 
samolyotlarini sotish, shuningdek, operativ lizingni amalga oshirishni kiritish 
mumkin. Bundan tashqari, lizing o‘z buyurtmachilarga quyidagi xizmatlar tizimi 
majmuasini taklif qiladi: aviatexnikaga texnik xizmat ko‘rsatish va ularni 
ta’mirlash; ishonchlilikni ta’minlash; havo kemalarini sug‘urtalash; uchuvchi va 
texnik xodimlarni tayyorlash; lizing oluvchiga berilgan samolyotlardan lizing 
shartnomasi amal qilayotgan muddatda to‘g‘ri foydalanishni nazorat qilish. 
Natijada umumiy qiymati 15 mln. AQSH dollari bo‘lgan 1ta xalqaro 
lizing shartnomasi moliyalashtirildi. Umuman ko‘rib chiqilgan loyihalar tahlili 
shuni ko‘rsatadiki, aviakompaniyalar lizing obyektini tanlashda mahalliy 
samolyotlarni xorijda ishlab chiqariluvchi samolyotlar bilan turli xil 
ko‘rsatkichlar bo‘yicha solishtiradilar. IKAOning so‘nggi normalariga mos 
ravishda parvozlar xavfsizligi va yo‘nalishlarning xususiyatlaridan kelib 
chiquvchi o‘ziga xos talablar ham vujudga kelmoqda. Shu sababli 
“O‘zavializing” kompaniyasi tomonidan kamchiliklarni yo‘qotish; taklif 
qilinayotgan aviatexnikani muayyan bozor va uning segmenti talablariga javob 
beruvchi xalqaro standartlarga javob beruvchi darajaga etkazish; raqobatchilik 
ustunliklarini aniqlash bo‘yicha ishlarni muntazam amalga oshirmoqda. 
“CHnAICHB” DAJ va chet ellik raqobatchilar mahsulotlarining texnik va tijorat 
tavsifnomalarining solishtirma monitoringi amalga oshirilmoqda. 
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining 2003 - yil 23 - 
oktyabrdagi “Kapital qurilishda ijara va lizing tizimini joriy etish to‘g‘risida” 
462-qaroriga binoan ustav fondi 1 mlrd. so‘m bo‘lgan, ochiq aksiyadorlik 
jamiyati shaklida