Namangan muhandislik pedagogika instituti

---

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

NAMANGAN MUHANDISLIK – PEDAGOGIKA INSTITUTI

“TEXNOLOGIYA” FAKUL’TETI

“O’ZBEKISTON TARIXI” KAFEDRASI

“O’ZBEKISTON TARIXI” FANIDAN

R E F E R A T

Bajardi:                                           30 a-QHAL-14guruh  talabasi

                                                                                 Bахritdinova Sh

Qabul qildi:

dots. S. Karimboyeva

Namangan – 2015-yil

Click here to buy

A

B

B

Y

Y

PD

F Transfo

rm

er

2

.0

w

w

w .A

B B Y Y.

c o

m

Click here to buy

A

B

B

Y

Y

PD

F Transfo

rm

er

2

.0

w

w

w .A

B B Y Y.

c o

m

---

2

MAVZU:  IKKINCHI JAHON URUSHI YILLARIDA  O’ZBEK

XALQINING FASHIZM USTIDAN QOZONILGAN G’ALABAGA

QO’SHGAN HISSASI.

Reja:

1. Urushning boshlanishi. O’zbekiston moddiy va madaniy kuchlarning

fashizmga qarshi urushga safarbar yetilishi.

2. G’alaba yo’lida o’zbek xalqi farzandlarining jasorati va fidokorona

mehnati.

3. O’zbekiston fan va  madaniyati urush yillarida. O’zbek xalqining

baynalminalligi va yuksak gumanizmi.

1. Insoniyat tarixida ikkinchi jahon urushi yeng katta fojialardan biri sifatida

o’rin yegallagan. Bu urushga jahonning 72 mamlakati qo’shilib, ulardagi armiyalar

safiga 110 mln kishi safarbar qilingan yedi. Urush davomida qariyb 55 mln kishi

o’ldirilib, minglab shahar va qishloqlar, zavod va fabrikalar, madaniyat obidalari,

kommunikasiya va irrigasiya inshootlari vayronaga aylantirilgan yedi. Ko’rilgan

zarar va sarflangan mablag’larning umumiy miqdori 4 trln. dollarni tashkil qildi.

Shu o’rinda savol tug’iladi: ikkinchi jahon urushi boshlanishining sabablari

nimada? Uning oldini olish mumkin yedimi, yoki u muqarrar ravishda boshlanishi

kerak yedimi? XX asrning 30 yillarida jahonda vujudga kelgan ijtimoiy siyosiy va

iqtisodiy vaziyatni tahlil qilish asosida bu savolga javob berish mumkin.

Ikkinchi jahon urushining ildizlari 20-30 yillarda butun dunyoni qamrab olgan

siyosiy-ijtimoiy va iqtisodiy tanglikka borib taqaladi. Tanglik natijasida jahonning

yetakchi mamlakatlari o’rtasida ziddiyatlar g’oyat kuchayib ketadi va oxir oqibatda

ikkinchi jahon urushining boshlanishiga olib keladi. Bu birinchidan.

Ikkinchidan, urush olovi ko’p jihatdan fashistlar Germaniyasi va militaristik

Yaponiyaning jahonga hukmron bo’lish maqsadida amalga oshirgan harakatlari

natijasida tobora kuchayib borgan edi.

Uchinchidan, shuni ham unutmaslik kerakki g’arb mamlakatlarining siyosiy

yetakchilari 20-30 yillarda insoniyatga havf solayotgan yeng yovuz kuch bu

“bolshevizm balosi” deb hisoblab, unga qarshi kurashda ayrim hollarda tarixiy

jihatdan oqlanmagan ishlarni amalga oshirdilar. Jumladan, Germaniyadagi urushga

intiluvchi kuchlarni ko’llab quvvatladilar va bu mamlakatni harbiy-iqtisodiy

qudratini oshirish uchun mablag’ ajratish siyosatini yurgizdilar.Germaniyada

hukmronlikni o’rnatgan Gitler boshchiligidagi fashistlarning xududiy da’volariga

nisbatan kelishtirish siyosatini yurgizdilar. Buning oqibatida Avstriya va

Chexiyaning Sudet viloyati Germaniya tarkibiga qo’shib olindi. Bundan ruhlangan

Gitler va uning hamtovoqlari butun jahonga hukmron bo’lish uchun o’z

harakatlarini avj oldirdilar.

To’rtinchidan, ikkinchi jahon urushining boshlanish sabablari haqida

gapirganda shuni unutmaslik kerakki, bu urush ko’p jihatdan sovet davlatining

“butun dunyoda sosialistik inqilob”ni amalga oshirishga qaratilgan tashqi

siyosatining oqibati bo’ldi. Sovet hokimiyati o’rnatilgan dastlabki damlardanoq