Tarix 9-sinf 1-bilet

Shovinizm
– bir irqning boshqalardan ustunligini da‘vo qiluvchi, millatlar 
o‗rtasida nizo urug‗ini sochuvchi o‗ta o‗ng, ashaddiy millatchilik. 
 
 
7-BILET 
 
1. Urartu hamda Ossuriya podsholiklarini taqqoslang.
Urartu (ossuriycha atalishi; urartcha — Biaynili, Bibliyada — "Ararat 
podsholigi") — Gʻarbiy Osiyodagi qad. davlat. (mil. av. 9— 6-asrlar). Ravnaq 
topgan davrida Armaniston togʻlik r-ni (hozirgi Armanistonning butun hududi, 
Turkiya va Eronning bir qismi)ni qamragan. Aholisi — urartlar. Poytaxti — 
Tushpash. (hozirgi Turkiyadagi Van sh.) boʻlib, unda podsho Sarduri I davrida 
katta qurilish ishlari olib borilgan. Mil. av. 9-asr oxiri—8-asrning 1yarmida 
Urartu davlati ravnaq topgan. Menua, Argishti I va Sarduri II podsholiklari 
davrida Urartu hududi ancha kengaygan. Bosib olingan viloyatlarda qalʼalar 
qurilgan (Ararat togʻining shim. yon bagʻrida Menuaxinili sh.; Erebuni — 
Yerevan atrofidagi Arin Berd tepaligi; Araksning soʻl qirgʻogʻida Argishtixinili). 
Urartuda qullar mehnatidan keng foydalanilgan. Mil. av. 8-asr oʻrtasida Ossuriya 
podshosi Tiglatpalasar III (mil. av. 745—727) Urartu koʻshinlarini bir necha 
marta magʻlubiyatga uchratgan va Urartu tarkibiga kiruvchi Shim. 
Mesopotamiya va Shim. Suriyani egallagan. Soʻngra Rusa I davrida Sargon II 
boshliq Ossuriya qoʻshinining yurishlari natijasida mamlakat xonavayron 
boʻlgan. 
 
2. Olimxonning Qo„qon xonligi tarixidagi tutgan o„rni haqida fikr bildiring.
Amir Abdulahaddan so‗ng Buxoro taxtini uning o‗g‗li Sayid Olimxon (1910—
1920) egalladi. Uni 1893-yilda otasi Peterburgga o‗qishga jo‗natdi. Buyerda u 3 
yil davomida harbiy ishlar va davlat boshqarish asoslarini o‗rgandi. Amirlik 
taxtiga o‗tirgan Sayid Olimxon Buxoroda davlat asoslari va diniy tizimni 
o‗zgartirish taraddudida boTmadi. Ammo Rossiyadagi voqealar va amirlikning 

---

o‗zidagi muxolafatchi harakatlar uni chora-tadbirlar ko‗rishga va Yosh 
buxoroliklaming (jadidlar) mamlakatni demokratlashtirish va islohotlar o‗tkazish 
to‗g‗risidagi talablariga yon berishga majbur qildi.
 
 
3. “To„rtlar ittifoqi” atamasiga izoh bering.