Xalqaro tadqiqotlarda

(Derek Munson)
J

---

27
Otamdan nima bo‘lganini so‘rash uchun uyga kirdim. Men otamga: 
«Dushman pirogi» bu qadar yoqimli hid taratmasligi kerak», – dedim, lekin 
otam: «Agar pirogdan yomon hid kelsa, dushmaning uni hech qachon 
yemaydi», – dedi. U bu pirogni avval ham tayyorlagan-da! 
Pechning jiringlagan ovozi eshitildi. Otam pechkadan pirogni olish 
uchun qo‘lqopni kiydi. Pirog ko‘rinishidan juda ishtahani ochadigan edi! 
Men endi tushuna boshlagandim.
Ammo bu shirin «Dushman pirogi»ning biror ish berishiga ishonchim 
komil emas edi. Natija qanday bo‘ladi, dushmanga qanday ta’sir qiladi? 
Ehtimol, keyin ularning sochlari to‘kilar, balki ularning og‘zidan badbo‘y 
hid kelar. Bular haqida otamdan so‘radim, lekin u javob bermadi.
Pirog sovigunga qadar otam menga nima ish qilishim kerakligi 
haqida tushuntirdi. «Bu ishni bajarish uchun kunni dushmaning bilan 
o‘tkazishing, bundan ham yomoni, u bilan yaxshi munosabatda bo‘lishing 
kerak. Bu oson emas. Lekin bu «Dushman pirogi» ish berishi uchun yagona 
yo‘ldir. Shu ishni qilishni xohlayotganligingga ishonching komilmi?» – 
deb so‘radi.
Albatta, ishonchim komil edi. Qilishim kerak bo‘lgan ish, bu bir kunni 
Jeremi bilan o‘tkazish edi, keyin u mening hayotimdan butunlay ketadi. 
Men velosipedda uning uyiga borib, eshigini taqillatdim.
Jeremi eshikni och ganida, 
men ga hayron bo‘ lib qaraganday 
tu yuldi.
«Ko‘chaga chiqib, men bilan 
o‘ynaysanmi?» – deb so‘radim.
U menga ikkilanib: «Onamdan 
so‘ray», – dedi.
U oyoq kiyimini ko‘tarib qaytib 
keldi. Biz ko‘chaga chiqdik.
Biroz velosipedda sayr qildik, 
so‘ng tamaddi qil dik. Keyin esa 
bizning uyga bordik. 
Bu g‘alati tuyulishi mum kin, 
ammo menga dush ma nim bilan 
birga bo‘lish zavq bag‘ishla yot-
gandi. Buni otamga ayta olma dim, 
chunki u pirog tayyorlash bilan 
ovora edi. 

---

28
Otam bizni tushlikka chaqir guniga qadar maza qilib o‘ynadik. 
Otam mening eng sevimli tao mimni pishirgan edi. Buni Jeremi ham 
yoqtirar ekan. Balki Jeremi juda ham yomon emasdir, balki men «Dush-
man pirogi»ni unutishim kerakdir, deb o‘ylay boshladim. 
– Ota, yangi do‘st orttirish juda zo‘r-da, – dedim, unga Jeremi endi 
mening dushmanim emasligini aytishga harakat qilib. Ammo otam faqat 
kulib, boshini qimirlatib qo‘ydi. Menimcha, u meni mug‘ambirlik qildi,
deb o‘yladi. 
Tushlikdan so‘ng otam stol ustiga uchta pirog solingan likopchani 
qo‘yib, birini menga, ikkinchisini esa Jeremiga uzatdi.
– Qoyil! – dedi Jeremi pirogga qarab.
Men vahimaga tusha boshladim, chunki Jeremini «Dushman pirogi»ni 
yeyishini xohlamas edim.
Endi u mening do‘stim edi! 
– Yema uni, – deb baqirdim, – 
bemaza bu pirog.
Jeremi pirogni endi og‘ziga olib 
borayotgan edi, birdan to‘xtadi va 
menga jilmayib qaradi. Men esa 
yengil tortdim, chunki uning ha-
yotini saqlab qolgan edim. 
«Agar bu pirog juda bemaza bo‘lsa, 
nega otang birpasda uning yarmini 
yeb bo‘ldi?» – deb so‘radi Jeremi. 
Haqiqatan, otam «Dushman piro-
gi»ni maroq bilan yeyayotgan edi.
Otam jilmayib: Yaxshi-ku, – dedi. 
Men ularning pirog yeyishlarini 
kuzatib o‘tirardim. Hech birining 
sochlari to‘kilmayotgan edi. Endi pirog meni qo‘rqitmayotgandi. Shuning 
uchun bir bo‘lagini olib, tatib ko‘rdim. U juda mazali ekan! 
Shirinlikdan so‘ng Jeremi meni ertasi kuni ertalabga uyiga taklif 
qildi.
«Dushman pirogi»ga kelsak, hali ham uning nimalardan tayyorlanishini 
bilmayman. Hanuzgacha, haqiqatan, dushmanlar nafratlanishadimi, 
sochlari to‘kilib ketadimi yoki og‘zidan badbo‘y hid keladimi, deb hayron 
bo‘laman. Bunga hech qachon javob topa olmasligimni bilaman. Chunki 
mening boshqa dushmanim yo‘q.

---

29