1-qisim. Mexanika va molekulyar fizika

17.7.
 
Matematik mayatnik yukining massasi 1 kg , uzunligi 20 sm. Ip gorizont bilan 60
0 
burchak hosil qilgan 
vaqt momentifda yuk tezligi 1 m/s bo’lsa, bu vaqt momentida ipning taranglik kuchi qanday bo’ladi? 
17.8.
 
Massasi 1 t bo’lgan avtomobil 72 km/h tezlik bilan, egrilik radiusi 250 m bo’lgan qabariq ko’prikda 
harakatlanmoqda. Ko’prining egrilik markazidan vertikal bilan 30
0
burchak hosil qilgan yo’nalishdagi
ko’prikning nuqtasida avtomobil ko’prikka qanday kuch bilan bosadi? 
17.9.
 
Suvli paqir 1 m uzunlikdagi arqonga bo’g’langan holda vertikal tekislikda aylantirilmoqda. Suv 
to’kilmasligi uchun uni qanday minimal chatotada aylantirish kerak? 
17.10.
 
50 sm uzunlikdagi ipga maxkamlangan. Sharcha gorizontal tekislikda 30 sm radiusli aylana bo’ylab 
aylanganda ipning taranglik kuchi necha marta ortadi(62-rasm. Konik mayatnik)?
17.11.
 
Har birining massasi 250 g dan bo’lgan ikkita sharcha bir xil uzunlikdagi iplarga osilgan holda 
gorizontal tekislikda aylanadi va doim aylananing qarama-qarshi diamertal nuqtalarida joylashadi(63-rasm).
O osilish nuqtasi dinamometr prujinasiga mahkamlangan. Dinamometr ko’rsatishini aniqlang. 
17.12.
 
Ip orqali shiftga osilgan yuk shiftdan 1 m masofada gorizintal tekislikda aylanmoqda (konik 
mayatnik). Aylanish davrini toping.
17.13.
 
Yengil ipga osilgan, gorizontal tekislikda tesis aylanayotgan 100 g massali sharchaning markazga 
intilma tezlanishi
ga teng (konik mayatnik) . Ipniong taranglik kuchini toping.
17.14.
 
Velosipedchi 80 m radiusli aylana bo’ylab gorizintal tekislikda harakatlanishi mumkin bo’lgan 
maksimal tezligi 64 km/h. Tuproq va rezina orasidagi ishqalanish koeffisentini aniqlang.

---

59