Мавзу бухгалтерия ҳисоби фанининг мукаддимаси

Мехнат ўлчови
маълум маҳсулотни ишлаб чиқариш ёки бошқа бирон ишни бажариш учун 
сарфланган иш вақтини аниқлаш учун хизмат қилади. Бу ўлчовга мисол қилиб киши-кун, киши- 
соатни келтириш мумкин. Меҳнат ўлчови ёрдамида меҳнат унумдорлиги кўрсаткичлари, корхона 
ходимларининг иш ҳақи ҳисоблаб чиқилади, ишчиларнинг ишлаб чиқариш нормалари белгиланади 
ва назорат қилинади. Бу ўлчов бирлик натура ўлчов бирликлари билан биргаликда қулланилади. 
Пул ўлчови
ёрдамида хўжаликдаги маблағлар ва уларнинг ташкил топиш манбалари ҳамда 
хўжалик жараёнларини ҳисобга олиш ва улар устидан назорат ўрнатиш мақсадида умумлашган

---

маълумот олиш учун хисоб объектларини ягона бир хил ифодалашда, корхона хўжалик фаолияти 
натижасини аниқлаш, ишлаб чиқаришга сарфланган барча харажатларни хисоблаш, махсулот 
таннархини аниклашда кўлланилади. Бу ўлчов бирлик вазифасини Республикамизда сум ва унинг 
бирлиги тийин бажаради. 
Иктисодиётда хисобнинг куйидаги уч тури мавжуд. Оператив хисоб, бухгалтерия ҳисоби ва 
статистика ҳисоби. Уларнинг хар бири ўзининг аниқ обьектлари, вазифалари ва хусусиятларига эга. 
Оператив хисоб
- рахбарлик қилиш ёки хўжалик жараёнларга тўғридан-тўғри таъсир қилиши 
учун хўжалик жараёнларини кузатиш ва назорат қилиш тизимига айтилади. Бу хисобда ўлчов 
бирликларининг хамма турлари қўлланилиши ва хужжатлар билан расмийлаштириш талаб 
килинмаслиги хамда хўжалик жараёнининг айрим қисмларини қамраб олиши мумкин. Шу билан 
бирга унинг бу ахбороти етарли даражада тўғри бўлиши керак. Чунки, унга, қараб содир бўлган 
ўзгаришларнинг хажми ва тавсифи хакида ишончли хулоса килиб, тўғри бошқарув, инвестицион ва 
молиявий қарорларни қабул қилиш мумкин бўлиши керак. 
Замонавий бухгалтер томонидан тайёрланган ахборот карор қабул қилувчиларнинг манфаати 
учун ҳизмат қилади.