Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта махсус таълим вазирлиги Андижон Давлат Университети

 
QISQACHA XULOSALAR 
Yuqorida keltirilgan fikrlardan xulosa qilib aytish mumkinki, sotsiologiya ijtimoiy 
birliklar, tashkilotlar, jarayonlar, munosabatlarning yuzaga kelishi, funktsionallashuvi 
va rivojlanishi qonuniyatlarini o’rganuvchi fandir. 
Jamiyatning rivojlanib borishi bilan sotsiologiyaning mazmuni ham yanada boyib, 
takomillashib boradi. YAngi mazmundagi ishlab chiqaruvchi kuchlar va ishlab 
chiqarish munosabatlari taraqqiy qilib borishi bilan sotsiologiyaning o’rganish ob`ekti 
o’zgarib, uning o’zi ham yanada rivojlanib boradi. SHunga asosan tadqiqot usullari ham 
mukammallashadi.
Sotsiologiya milliy mafkurani shakllantirish, yaratish jarayonida alohida o’rin 
tutadi. Eskirib qolgan dunyoqarash, eskicha moddiy va ma`naviy munosabatlar o’z 
o’rnini yangisiga osonlikcha bo’shatib bermaydi. Buning uchun ma`lum vaqt kerak. 
Sotsiologiya shu vaqt davomida ma`naviyatda ro’y berayotgan o’zgarishlarni 
aniqlashga va ilmiy asosga ega bo’lgan tadbirlar ishlab chiqishga xizmat qiladi.
Tаyanch ibоrаlаr 
Empirik bilish, pоzitiv, оbstrаktsiya, оntоlоgiya, fundаmеntаl sоtsiоlоgiya, 
fеnоmеnоlоgiya, sоtsiоmеtriya.
 

---

30 
 
 
II.Mаvzu Sotsiologiya strukturasi. 
RЕJА 
1.Sotsiologiyada struktura tushunchasi va uning ahamiyati. 
2. Sotsioliyaning strukturasi va uning asosiy tarkibiy qismlari. 
3. Fundamental sotsiologiya. Makrosotsialogiya va mikrosotsiyalogiya
 
Struktura bu fandagi asosiy elementlar ularning joylashishi, munosabati va 
tartibidir. Struktura bevosita fanning rivojlanish darajasn va uning elementlariga 
bog‘liqdir. Fanning rivojlanib borishi davrida uniig elementlari bir tizimga ushlanib, bu 
sistema orqali esa bilimlarni tashkil qilish vositaligi ta'inlanadi. Buning natijasida esa
nazarny, metodologik, metodik va boshqa elementlar o‘rganilayotgan voqelikni 
(reallikni) yaxlit ko‘rinishda aks ettiradilar. Fan bir tizim sifatida, qachonki umumiy 
asoslar, kategoriya va tushunchalarni ishlab chiqgandagina va bilishning har hil 
darajalari va shakllari orasida mantiqiy bog‘lanish bo`lsagina yuzaga kelishi mumkin. 
Bu holatda fanning turli hil rivojlanish yunalishlari bilimning shakllangan tizimi bilan 
muvofiqlashadi. Agarda sotsiologiya haqida gapiradigan bulsak, u hali etuk birlashgan 
ilmiy tizimi sifatida shakllangani yo‘q yosh va rivojlanayotgan fan sifatida sotsiologiya 
har-hil ilmiy tizimlariing to`pllami sifatida kuzga tashlanyapdi.