Qarshi muhandislik iqtisodiyot institui neft va gaz fakulteti «texnologik mashinalar va jihozlar» kafedrasi

Listli filtrlar
. Listli filtrlar tayyorlovchi zavodda kontrol yig‘ilgandan 
sо‘ng, montaj maydonchasiga qismlarga ajralgan holda keltiriladi. 
Tunuka filtrlarni montaj qilish aniq bir ketma-ketlikda olib boriladi. 
Ikkita pо‘latdan yasalgan (eski kostruksiyalarda chо‘yandan yasalgan) yarim 
silindrlardan iborat qobiqga, boltlar bilan ikala ustun boltlarda mahkamlanadi 
va uni tayyor poydevorga о‘rnatiladi . 
Ba’zi hollarda poydevorga avval ustunlarni о‘rnatib, ularni tekislab 
qotirib, undan sо‘ng silindrni qо‘yish qulayroqdir. Ikkala silindrlar 
ajratgichlarning tekisligiga mо‘ljallab filtr holatining gorizantalligi yaxshilab 
tekshiriladi. Ostki yarim silindrga kronshteyn mahkamlanadi va unga posongi 
kiygiziladi. Keyin ramaga gidrodamkrat о‘rnatiladi, uning shtoki vodila 
yordamida posongi uchun kronshteyn bilan sharnirli biriktiriladi. 
Ustki silindr toretsiga berkitish mexanizmining tishli uzatmasi va uning 
blokirovkalovchi qurilmali yurituvchi shturvali joylashtiriladi. Bu qurilma 
shturvalning о‘z-о‘zidan buralib ketishini va buning natijasida silindrga о‘z-
о‘zidan germetikligi bо‘shab qolishini oldini oladi. Silindrning yо‘riqnomasiga 
muvofiq filtratni yig‘ish kollektori va trubaprovod detallari yig‘iladi. Bular 
kollektorni har bir filtrlovchi disk bilan bog‘laydi. 
Berkitish mexanizmining shturvali tortib bog‘langanda, tayanch 
boltlarning gaykalari quyi silindrning val ustidagi yuzasiga zichlab 
mahkamlangan bо‘lishi kerak, aks holda bu gaykalarni shplintlari bо‘shatilib 
tortiladi va yangitdan shplintlanadi. Xuddi shu tarzda yarim silindrlar 
birikishidagi orqa sharnirli boltlar lyuftlari ham tо‘g‘irlanadi. Silindrning 

---

145 
getmetikligini gidravlik opressovka yо‘li bilan tekshiriladi, buning uchun 
opressovkalovchi suyuqlik uzatishga mо‘ljallangan bitta shtuserdan tashqari 
barcha shtuserlar yopib tashlanadi. Suyuqlik qо‘yib yuborilishiga tayanch va 
sharnir boltlarini bir tekis tortilmaganligi, tutashuvchi yuzalar orasidagi 
qistirmalar yо‘qligi, shuningdek berkitish mexanizmi shturvalining yetarli 
darajada tortilmaganligi sabab bо‘ladi. 
Quyi silindrning tutashuvchi yuzasidagi qistirma buklanib qolmagan yoki 
buralib qolgan uchastkalari bо‘lmasligi kerak. Qistirma tutashuvlari «qulf» 
ostida zichlab moslashtirilgan bо‘lishi kerak. 
Berkitish mexanizmining tо‘g‘ri ishlamasligi, tayanch boltlarining 
vtulkalari va podshipniklaridagi ekssentrik vallarning yeyilishi, shuningdek 
tishli uzatmalar yeyilishi natijasi bо‘lishi mumkin. 
Gidravlik sinov о‘tkazilib bо‘lingandan sо‘ng va opressovkalovchi 
suyuqlik tо‘kib tashlangandan sо‘ng, gidrodomkrat yordamida filtr ochiladi. 
Butkul ochilgan holatda quyi silindrni sharnir boltlarining vtulkalari 
qо‘zg‘almas о‘qi atrofida 105
o
ga buraladi. Quyi silindrning shunday holatida 
filtrlovchi disklarni о‘rnatishga kirishiladi. О‘rnatishdan avval disklarning 
holatlari yaxshilab tekshiriladi, eng avvalo filtrlovchi materialning (belting, 
shishagazlama, monel-metalldan yasalgan yupqa devor va h.) chilpishi sifati va 
butunligi tekshiriladi. 
Ta’mirlash ishlarining asosiy hajmi rejadan tashqari tunuka filtrlarni 
ekspluatatsiya qilish chog‘ida amalga oshiriladi. Bunday ishlar tarkibiga 
boltlarni 
tortish, 
qistirmalarni 
almashtirish, 
tayanch 
boltlarining 
deformatsiyalangan gaykalarini almashtirish, kranchalar kollektorlaridagi 
singan kо‘rish oynalarini almashtirish, potrubkalar birikmalaridagi 
salniklarning tiqinlarini almashtirish yoki tortish, puflab tozalash uchun 
beriladigan havoni uzatadigan kanallarni tozalash, ishga yaroqsiz filtrlovchi 
disklarni sozlanganlari bilan almashtirish kabilar kiradi.