ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б.
кетган вақт ҳам шу ҳисобга киради), улар иккинчи марта тортиб кўрилади.
Ғиштларни сувга тўйинтириш тартиби қуйидагича: ғиштлар ҳарорати 15
-
20
0
С ли сув қуйилган идишга солиб қўйилади, сувнинг сатҳхи ғиштнинг устки
юзасидан ҳисоблаганда 2
-
10 см баланд бўлиши лозим. Ғиштлар 48 соатдан
кейин сувдан олинади, хўл латта билан артилади ва дархол тарозида
тортилади, ғиштдан тарози палласига оқиб тушган сувнинг массаси ҳам
ғиштнинг массасига қўшилади.
№
Ўлчамлари, см
Ҳаж
ми,
см
3
Қуруқ
массаси,
m
Сув
шимган
массаси,
m
1
Вазни
бўйича сув
шимув-
чанлик, %
Ҳажм
бўйича сув
шимувчан-
лик, %
узун
-
лиги
эни
балан
д-
лиги
1
2
3
Ҳисоблаш формуласи:
;
100
1
m
m
m
C
ш
5-ИШ. ҒИШТНИНГ МАРКАСИНИ АНИҚЛАШ
Оддий пишиқ ғиштга (пластик усулда қолипланган) мустаҳкамлик
бўйича қўйиладиган талаблар.
Мустаҳкамли
к чегараси,
камида
Ғиштнинг маркаси
75
100
125
150
200
250
300
Сиқилишга,
кгс/см
2
МПа
75
50
100
75
125
100
150
125
200
150
250
200
300
250
Эгилишга,
кгс/см
2
МПа
18
9
22
11
25
12
28
14
34
17
36
19
40
21
Ғиштнинг
маркаси
гидравлик
прессда
текширилган
ғишт
намуналарининг сиқилишдаги ҳамда эгилишдаги мустаҳкамлик чегараларига
асосланиб аниқланади.
а) СИҚИЛИШГА БЎЛГАН МУСТАҲКАМЛИК ЧЕГАРАСИНИ
АНИҚЛАШ.
Материалнинг сиқилишдаги мустаҳкамлик чегараси деганда,
89
ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б.
шу материалдан тайёрланган намунанинг емирилишига сабаб бўладиган
кучга мос бўлган зўриқиш тушунилади.
Асбоб ва ускуналар.
Арра, чизғич, цемент қориштиргич, гидравлик
пресс.
Ишлаш тартиби.
Синаш учун танланган ғиштлар диск аррали станокда
қоқ ўртасидан арраланади, арралаб икки тенг қисмга бўлинади. Шу
яримтали ғиштлар маркаси 400 дан паст бўлмаган портландцементдан
тайёрланган қоришма ёрдамида устма
-
уст ёпиштирилади, бунда қоришма
қатламининг қалинлиги 5 мм дан кам бўлмаслиги, яримтали ғиштларнинг
арра теккан юзалари қарама
-
қарши тарафга қаратилган бўлиши лозим.
Яримтали ғиштлардан ҳосил қилинган намуна шаклан кубга ўхшаши керак
(б
-
расм). Тайёрланган намуналарни лабораторияда нам шароитда 3
-
4 сутка
сақлаб, қоришма таркиби тошдек қотгандан кейингина уларнинг
сиқилишдаги
мустаҳкамлигини
текшириш
керак.
Сиқилишдаги
мустаҳкамлик чегарасини аниқлаш чоғида намунани гидравлик пресснинг
пастки таянчига шундай ўрнатиш керакки, унинг геометрик маркази таянч
маркази тўғрисида жойлашсин. Шундан кейин пресснинг юқориги таянчи
намуна устига тушириб қўйилади ва пресс насоси ишга туширилиб, намуна
то емирилгунча сиқилади. Пресснинг назорат мили емирувчи кучни кўрсатиб
туради.
№
Ўлчамлари, см
Намуна
юзаси,см
2
Бузувчи
куч, кгс
Сиқилишга
мустахкамлик
чегараси, кгс/см
2
(МПа)
узунлиги
эни
1
2
Ҳисоблаш формуласи:
S
P
R
с
2 та намунанинг ўртача
қиймати .......
б)
ЭГИЛИШГА
БЎЛГАН
МУСТАҲКАМЛИК
ЧЕГАРАСИНИ
а) б)
90
Do'stlaringiz bilan baham: |