Н. А. Самиғов, Ф. Д. Жўраева, Сайдуллаев А. Б

Полимер мастикалар.
Полимер мастикалар синтетик боғловчилар, 
кукун тўлдиргичлар, пластификаторлар, қотирувчилар ва модификаторлар 
асосида олинган қуюқ композицион материалдир. 
Мастикалар қурилиш материалларини елимлаш, конструкциялар 
юзаларини етарли қалинликда қоплаш, чокларни беркитиш, нотекис 
юзаларни тўғрилаш, конструкция ва буюмларни коррозиядан сақлаш 
мақсадида ишлатилади. Мастикалар елимлардан қуюқлиги ва кукун 
тўлдиргич миқдорининг кўплиги билан фарқ қилади. 
Мастикалар хоссаларини янада яхшилаш учун таркибига битум, қатрон, 
канифол, казеин ва бошқа модификацияловчи қўшимчалар киритилади. 
Резина-битумли мастикалар поливинилхлорид линолеумларни ва 
плиткаларни, мато асосли ўрама материалларни елимлашда ишлатилади. 
Инденкумарон-найрит мастикалари
билан асоссиз ва асосли 
поливинилхлорид линолеумлар ва пардалар, қоғоз қатламли пластиклар, 
резина линолеум ва бошқа синтетик қоплама материаллар елимланади. 
Дифенилкетон полимери асосидаги мастикалар билан ёғоч толали ва 
ёғоч пайрахали плиталар, қоғозқатламли безакли пластиклар ва бошқа 
материаллар елимланади. 
Мастика ва елимлар юзага сурилганда 0,5-1мм қалинликда юпқа текис, 
бенуқсон (қатламланмасдан) қатлам ҳосил қилиши керак. Улар бир жинсли 
бўлиши, зарарли бирикмаларни ажратмаслиги ва маълум муддатда 
хоссаларини ўзгартирмаслиги шарт. 

---

469 
ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б. 
2.
 
 Герметик полимер материаллар 
Полимер герметиклар йиғма конструкцион элементлар чокларини 
зичлаштириш учун ишлатилади. Бундай йиғма конструкцияларга панеллар, 
блоклар, қисмлар ва бошқалар киради. Герметиклар эластик бўлиши ва 
ҳароратдан, киришишдан ҳосил бўладиган деформацияларни сўндириши 
керак. 
Герметиклар 
бино 
ва 
иншоотларнинг 
иссиқлик, 
товуш 
ва 
гидроизоляциясини таъминлаши зарур. 
Герметиклар атмосфера муҳити, турли агрессив моддалар ва ҳаво 
аралашмаларига чидамли бўлиши, ўзидан инсон организмига салбий таъсир 
этувчи моддаларни ажратмаслиги керак. 
Конструкция чокларини беркитиш ва зичлаштириш мақсадида қотувчан 
ва қотмайдиган герметикловчи мастикалар ва эластик зичлаштирувчи 
қистирмалар ишлатилади.