Н. А. Самиғов, Ф. Д. Жўраева, Сайдуллаев А. Б

ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б. 
айтилади. 
Қоришма аралашмасининг сув ушлашлик хоссаси актив минерал 
кукунлар ёки полимер структурали адсорбентлар (гелполимерлар ва 
бошқалар) қўшилиб оширилади. 
Бундай моддалар қўшилган қоришмалар ғовак асосларга (ғишт, бетон ва 
ш.к) аста-секинлик билан сувни беради ва зичлиги, мустаҳкамлиги ошади. 
3.2 Қурилиш қоришмасининг асосий хоссалари 
Қоришманинг асосий хоссаларига мустаҳкамлиги ва совуққа 
чидамлилиги киради. Зарурат бўлганда қоришманинг асосга ёпишиши ва 
деформатив хусусиятлари (киришиши, эластиклик модули ва ш.к) 
аниқланади. 
Мустаҳкамлик.
Қотган қоришманинг мустаҳкамлиги минерал 
боғловчининг активлигига, сув-цемент нисбатига, қотиш муддати ва 
шароитига боғлиқ бўлади. 
Қоришманинг сиқилишдаги мустаҳкамлиги (маркаси) ўлчамлари 
7,07х7,07х7,07см бўлган кублар ёки 4х4х16см тўсинчаларни стандарт усулда 
28 сут. нормал шароитда сақлангандан кейин синаб аниқланади. 
Цементли қоришманинг мустаҳкамлигини цементнинг активлиги ва 
цемент-сув нисбатига боғлиқлиги қуйидаги формула ёрдамида аниқланади: 
R
28

0,4R
ц
(Ц

С-0,3) 
Ушбу формула ёрдамида мустаҳкамликни аниқлаш ғовак буюмлар 
устига ёйиладиган цементли қоришмаларга таълуқли бўлади. 
Ғишт, бетон ва бошқа ғовак материалларга ёйиладиган цементли 
қоришмалар мустаҳкамлиги цемент-сув нисбатига боғлиқ бўлмай, балки 
фақат цементнинг сарфига боғлиқ бўлади ва қуйидаги формула ёрдамида 
аниқланади: 
R
28

k
R
ц
(Ц-0,05)

4 
Келтирилган формула цемент-оҳакли қоришмаларга тегишлидир: Ц-
цемент сарфи, т

м
3
қумга нисбатан; 
k 
коэффициенти қумнинг сифатига 

---

330