Buxoro davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiy fakul


Chjou  davri  diplomatiyasi



Download 0,87 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/108
Sana28.05.2020
Hajmi0,87 Mb.
#57325
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   108
Bog'liq
xalqaro munosabatlar va diplomatiya tarixi fanindan maruza matnlari (1)

Chjou  davri  diplomatiyasi.  Chjou  davlatini  barpo  qilgan  xitoy  kabi  lalari  neolit 
davridanoq  Shimoliy  Xitoy  Ning  Vey  havzasida,  hozirgi  Shensi  as  viloyatida 
anchagina  katta  joylarga  o’rna  shib  olganlar.  Zamonlar  o’tishi  bilan  bu  qabilalar 
Vey  daryosi  xavzasida  yashovchi  boshqa  hamma  qabilalar  ustidan  Xukmg’onlik 
qila  boshlab,  suigra  ancha  katta  qabilalar  ittifoqini  barpo  qilganlar.  Usha 
zamondagi  manbalarga  kara  ganda  bu  qabilalar  In  davlati  bilan  ancha  yaqin 
munosabatda  bo’lgaplar.  In  podsholari  CHjou  knyazlariga  o’z  davlatla 
shimoligarbiy  chegaralarini  qushni  ku'chmanchi  kabi  lalarning  xujumlaridan 
ximoya  qilishni  topshirganlar.  «CHjou»  so’zining  o’zi  ba’zan  Indagi  yozuvlarda 
uchraydi.  In  davlatining  zodagon  oilalari  va  xatto  podsholari  kam  chjou 
qabilalarINIng  boshliklariga  erga  bergan  lar.  Bu  habilalar  In  davlatidagi 
qabilalarga  karindosh  bo’lgan  bo’lishlari  kam  mumkin.  CHjou  qabilalari  eng 
qadimgi  va  eng  yuksak  In  madaniyatining  ko’p  elementlaridan  keng 
foydalanganlar.  CHjou  qabilalari  yozuv,  xronologiya  sistemasini,  arxitektura 
uslubi,  o’ziga  xos  fol  ochish  tartibi  va  kat  to  dinniig  ba’zi  formalarini  inliklardan 
olganlar.  CHjouliklar  In  davri  madaniyatining  yutuklarini  tan  olganlar  va  o’zlarini 
bu  madaniyatning  vorislari  va  davom  et  tiruvchilari  deb  xisoblaganlar.  Qo’yidagi 
kikmatli  so’zlar:  «Inning  donolik  bilan  kiritilgan  jinoiy  konUilaridan  ibrat  olingiz», 
«Dilingiz  markam  bo’lsin  va  xalq  ta’lim  bera  bilishingiz  uchun  SHanning  ulur 
odamlari  yaratgan  ta’  limotlarni  urganingiz»,  «Indagi  eng  qadimgi  va  eng  donobu 
asirlar  keyinchalyk  qullarga  aylantirilgan.  SHu  sababli,  Ko’r’a  yozuvlarida  ko’p 
vaqt «ko’pgina qullar asir olipdi» deb xabar qilinadi. 
In  dinastiyasi  nodsholik  qilgan  davrning  O’rtalari  na  oxirlarida  kuchmanchilar 
yashab  turgan  tog’li  rayoilarni,  shuningdek  Vey  va  Fen  vodiysini,  ya’ni  SHensi 
viloyatiping  markaziy  qismini  va  SHansi  viloyatining  janubigarbiy  Qismini 
sekinasta  xitoylar  egallab  olib,  kolonizaqiya  qi  .ladilar.  Mamlakat  chegaralarini 
kuchmanchilardan  mudofaa  Qilish  zarurligi  va  kushnilarining  yerlarini,  qullar  va  ul 


jalar  qulga  tushirish  siyosati:  armiya  to’zishni  va  karbiy  ishni  yo’lga  qo’yishni 
talab  qilardi.  Xitoy  qo’shinlari  qadimgi  zamonlardanok  asosiy  kismlarga: 
piyodalarga,  otliklar  ga  va  jang  aravalariga  Bo’linib  kelgan.  Urga  va  Sharqiy 
Osiyoning  keng  dashtlarida  juda  Qadim  zamonlardayok  otlar  Qulga  o’rgatilgan  va 
jang  aravalari  paydo  bo’lgan,  bu  ara  valardan  ko’pg’ok  janglarda  foydalanilgan. 
Jang  arava  va  ot  In  davridagi  yozuvda  tilga  olinadi.  Anyandagi  kazish  larda  jang 
aravalarni  yasatish  uchun  bronza  dan  ishlangan  400  gd  yaqin  turli  zebziynat 
asboblari va ot skeletlari topilgan. Xitoy qo’shINI juda oddiy qurollar — ko’pincha 
bronza  dan  ishlangan  qurollar:  qilichlar,  jang  boltalari  va  usha  zamonda  ko’p 
tarqolgan  oyboltalar,  shuningdek  kamalak  va  uklar,  nikoyat,  nayzalar  bilan 
qurollangan  bo’lgan.  K,ushin  ning  soni  3  ming  kishiga  yetgan.  Otliklar  otryadlari 
ol1atda  300  suvoriydan  iborat  bo’lgan.  Ba’zi  yozuvlarga  karab,  jangga  saf 
tog’tishda  muayyan  formalar  joriy  bo’lganligINI  faraz  Qilish  mumkin.  Flang 
agakalari,  flangdan  kirib  o’rab  olish  va  kechalari  tusatdan  kujumlar  qilish  usullari 
kam  qulla  nilgan  bo’lsa  kerak.  Masalan,  ko’r’a  yozuvlaridan  birida:  «Bu  kecha 
lagerda  biron  falokat  yo’z  bermasmikin,  tun  tinch  Utarmikin?»  deb  suraladi.  In 
davlatining  sinfiy  xarak  teri  qo’shinlarni  to’zishda  kam  yakkol  ko’rin  adi. 
CHunonchi,  piyo  dalar  odatda  o’z  xujaliklaridan  ajratilib  qo’shinlar  kato  riga 
chak.irilgan oddiy dekkonlardan iborat bo’lgan. Bu kol «Qo’shiqlar kitobi» da kam 
obrazli  qilib  tasvirlangandir.  Jang  aravalarida  odatda  zodagonlar  jang  qilganlar, 
chunki  ular  ikki  ot  kusqilgan  egarjabdukli  aravani  jangga  qo’yish  ga  k.odir 
bo’lganlar. 

Download 0,87 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   108




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish