Book · June 020 citations reads 3,563 author: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

1 
2 
3 
vaqt
т 
х а р а к а т л а р

---

59 
boshqa ishtirokchilari bilan muzokaralar olib boriladi, xom ashyo va uskunalarni 
yetkazib beruvchilar tanlanadi. Agar investitsion loyihaga kredit jalb qilish ko’zda 
tutilgan bo’lsa, unda bu fazada kreditni olish bo’yicha bitimlar tuziladi; investitsion 
loyihani yuridik jihatdan rasmiylashtiriladi; hujjatlarni tayyorlash, shartnomalarni 
rasmiylashtirish va korxonani ro’yxatga olish amalga oshiriladi. 
Loyihaning investitsiya oldi fazasida bo’lg’usi loyihalashtirish ob’ektining 
imkoniyatlari o’rganiladi. Loyihaning bu hayotiy bosqich siklida, uning hayotga mos 
qobilligi va jalb etuvchanligiga asos yaratiladi. Investitsiya oldi fazasi loyihaning 
to’liq xarakteristikasini berishi shart. 
Ba’zi xollarda investitsiya loyihasining bu hayotiy sikl bosqichining 
davomiyligini aniqlash juda qiyin kechadi.
Investitsion loyihalarni TIA g’oyaning paydo bo’lishidan boshlab uning 
moddiylikka aylanishigacha bo’lgan jarayonni o’z ichiga oladi va bu jarayon uch 
bosqichdan iborat bo’lib, investitsiya oldi bosqichi (boshlang’ich bosqich), 
investitsiya va ekspluatatsiya bosqichlariga bo’linadi. 
Dastlabki bosqichda investitsion loyihaning TIA ishlab chiqiladi, uni moliyaviy-
iqtisodiy baholash ishlari amalga oshiriladi, invetitsiyani amalga oshirish uchun 
imkoniyatlar tahlil qilinadi hamda loyihani amalga oshiruvchi korxonaning moliyaviy 
holati baholanadi. So’ngra kapital qo’yilmalar va investitsiyalash amalga oshiriladi, 
shartnomalar tuziladi, loyiha bo’yicha qurilish ishlari olib boriladi, uskunalar sotib 
olinadi 
va 
ishlab 
chiqarishga 
tayyorlash 
ishlari 
o’tkaziladi. 
Loyihaviy 
moliyalashtirishning oxirgi bosqichida loyiha quvvati ishga tushiriladi va mahsulot 
(ish, xizmat) ishlab chiqariladi. 
Investitsiya oldi bosqichida TIA ishlari amalga oshiriladi va u eng asosiy 
bosqich hisoblanadi. TIA mavjud ishlab chiqarish omillariga, mahalliy bozor va 
ishlab chiqarish shart-sharoitlariga bog’langan bo’lishi lozim. Tahlil natijalari 
xarajatlar, daromadlar va sof foyda qismini yaqqol ko’rsatib berishi lozim. TIAni 
ishlab chiqish tadqiqot natijasida aniqlangan kerakli moliyaviy mablag’lar yetarli 
darajadaligi ma’lum bo’lgandagina amalga oshirilishi lozim.