Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

 

---

409 
Глоссарий 
 
АКТИВ
- бухгалтерия балансининг бир қисми бўлиб, маълум бир муддатга 
субъект маблағларининг таркиби ва жойланиқини пул кўринишида акс эттиради. 
Бундан ташқари баланснинг пассив қисми ҳам мавжуд бўлиб, актив ва пассив 
томонлар бўлим ва моддалардан иборат. Актив томонининг жами суммаси пассив 
томони суммаси билан тенг бўлиши лозим. Буни шундай тушунтириш мумкин, яъни 
актив томонидаги маблағларнинг манбалари баланснинг пассив томонида 
жойлашган. 
Асосий ходимлар
- қурилиш ташкилотларининг штат жадвалида белгиланган 
лавозимларни эгаллаб турган ходимлар тушунилади. Бундай ходимлар таркибига 
инженер-лойиҳачилар, инженер-қурувчилар, прораблар, мастерлар, механиклар, 
электриклар, слесарлар, ганчкорлар, пардозловчилар, тахтага ишлов берувчи ва 
улардан турли тайёр мосламалар ясовчи усталар, ғишт терувчилар, омбор 
мудирлари, таъминотчилар ва шу каби бошқа ходимлар киради. 
Асосий бўлмаган ходимлар
- индивидуал меҳнат шартномасига кўра алоҳида 
ишларни бажариш учун вақтинчалик ишга олинган ходимлар тушунилади.
АКЦИЯДОРЛАР
- акциядорлик жамиятининг аъзоси бўлиб, бунга бир ёки бир 
неча акцияларни сотиб олиш орқали эришади. Акциядорларнинг ҳуқуқ ва бурчлари 
мавжуд. Унинг ҳуқуқларига қуйидагилар киради: умумий йиғилишларда қатнашиш, 
акциядорлик жамияти раҳбариятини сақлаш ва сақланиш, дивиденд кўринишида 
жамият фойдасидан олиш, акциядорлик жамияти тугатилса, акция қиймати ҳажмида 
мулкнинг бир қисмини олиш. Акциядорлар бурчи - акция қиймати ҳажмида ўзининг 
ҳиссасини жамият капиталига қўшишидир. 
АКЦИЯДОРЛАР ЖАМИЯТИ
- ишлаб чиқариш фондлари акциядорларнинг 
акцияларни сотиб олиш йўли билан қўшган улушлари ҳисобига ташкил топадиган 
корхонадир. Акцияларни чиқариш ва сотиш орқали индивидуал (якка) капиталлар 
бирлашади. АЖ фойдаси унинг қатнашчилари ўртасида олган акцияларининг 
суммаларига мос равишда тақсимланади. АЖ низом асосида ташкил топади ва 
фаолият юритади, давлат рўйхатидан ўтгандан бошлаб эса, юридик шахс ҳуқу-қига 
эга бўлади.