Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

Topshiriqlarni bajarish uchun materiallar. 
1.
“XXX”AJ korxonasining omborida birinchi may holatiga haqiqiy tannarxda 
quyidagi mahsulotlar bo‘lgan: 
“A” mahsuloti 100 dona, 30000 sumdan – 3000000 so‘m
“B” mahsuloti 150 dona, 25000 so‘mdan – 3750000 so‘m 
Jami 6750000 so‘m 
2.
Topshiriqlarni bajarishda quyidagi tartiblarga amal qilinsin: 
a) korxonada qabul qilingan hisob siyosatiga muvofiq sotilgan mahsulotlar tannarxini 
hisobdan chiqarishda FIFO usuli qo‘llaniladi, ya’ni birinchi ishlab chiqarilgan mahsulot 
partiyasi sotildi deb hisobga olinadi; 
b) jo‘natilayotgan tayyor mahsulotlarni boshqa transport tashkilotining yuk 
tashiydigan mashinalari tashiganligi uchun xizmat haqi korxonaning bankdagi hisob – 
kitob chetidan to‘lanadi; 
c) xaridorlar bilan tuzilgan shartnomaga ko‘ra tayyor mahsulotni xaridor joylashgan 
stantsiyaga qadar tashib borish xarajatlari korxonaga xaridorlar tomonidan alohida 
to‘lanadi; 
d) korxonada hisobot yili uchun qabul qilingan biznes – rejaga muvofiq “A” 
mahsulotining reja tannarxi 21778 so‘mni, “B” mahsulotning reja tannarxi 26500 so‘mni 
tashkil etadi. 
3.
Korxonada quyidagi xo‘jalik muomalalari amalga oshirilgan: 

---

285 
T/r 
Ho‘jalik muomalarining mazmuni 
Summa 
(so‘mda) 
D-t 
K-t 
1 
Xaridolarga tayyor mahsulotlar jo‘natildi: 
a) mahsulotlarning sotish bahosi: 
“A” mahsuloti 150 dona, 28000 so‘mdan 
“B” mahsuloti 250 dona, 27000 so‘m 
b) mahsulotlarning reja tannarhi: 
“A” mahsuloti bo‘yicha 
“B” mahsuloti bo‘yicha 
c) mahsulotlarning reja tannarxi bilan haqiqiy 
tannarxi o‘rtasidagi farq: 
“A” mahsuloti bo‘yicha (ortiqcha xarajat) 
“B” mahsuloti bo‘yicha(tejalgan xarajat) 
4200000 
6750000 
3266700 
6625000 
872200 
323075 
2 
Sotilgan mahsulotning sotish bahosi QQS hisoblandi 
(20%) 
“A” mahsuloti bo‘yicha 
“B” mahsuloti bo‘yicha 
840000 
1350000 
3 
Tayyor mahsulotni xaridorlarga jo‘natish uchun 
temir yo‘l stantsiyasiga qadar olib borish bilan 
bog‘liq bo‘lgan avtotrnsport tashkilotining qilgan 
xarajatlari qabul qilindi 
80000 
4 
Xaridolar joylashgan stantsiyaga qadar tayyor 
mahsulotni tashish bo‘yicha temir yo‘l tashkilotiga 
korxona tomonidan to‘lashga qabul qilingan chet 
summasi korxonaning bankdagi hisob kitob chetidan 
to‘lanadi 
150000 
5 
Xaridorlardan jo‘natilgan tayyor mahsulotlar va 
temir yo‘l xarajatlari summasi korxonaning 
bankdagi hisob – kitob chetiga o‘tkazib berildi: 
a) “A” mahsuloti bo‘yicha 
b) “B” mahsuloti bo‘yicha 
c) temir yo‘l xarajatlari 
4200000 
6750000 
150000 
6 
Tayyor mahsulotni temir yo‘l stantsiyasiga tashigan 
avtotransport tashkilotining cheti korxonaning 
bankdagi hisob-kitob chetidan to‘landi 
80000 
7 
Sotilgan mahsulotning haqiqiy tannarxi hisobdan 
chiqarildi: 
“A” mahsuloti 150 dona 
“B” mahsuloti 250 dona 
4138900 
6301925 
8 
Mahsulotlarni sotish bilan bog‘liq transport 
230000 

---

286 
xarajatlari hisobdan chiqarildi 
9 
Hisobot davri oxirida mahsulot sotishdan opingan 
tushum yakuniy moliyaviy natijaga o‘tkazildi 
11100000 
10 Byudjetga foydadan soliq hisoblandi 
64375 
11 Ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘i 
hisoblandi 
29200 
12 Korxonaning hisob-kitob chetidan byudjetga QQS 
va foyda solig‘i o‘tkazib berildi 
2283575 
13 Foyda hisobidan to‘lanadigan soliqlar bo‘yicha 
xarajatlar yakuniy moliyaviy natijaga o‘tkazildi: 
a) foyda solig‘i 
b) ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘i 
64375 
29200 
14 Hisobot davrini yakuniy moliyaviy natijasi aniqlandi 
va taqsimlanmagan foyda chetiga o‘tkazildi (ushbu 
summa mustaqil aniqlanadi)

---

287