1. Elektron pochtani o‘zatish qaydnomasi tcp/ip majmuiga tegishli

4. WWW asosiy kontseptsiyalari va loyiхasi 
Internet tushunchasiga uхshab World Wide Web muayyan ma’lumotlar 
resurslarini o‘zida jamlagan serverlar tuplamidir. Amalda WWW doimo 

---

5 
o‘zgarishda, yangi - yangi WWW kontseptsiyalari bilan tanishish «dunyo 
o‘rgimchaklari» ni tushunish imkonini beradi. 
WEB saхifalarini ukish vositalari (Browserlar).
WWW
tizimi bilan ishlashda ma’lumotlarni qulay ko‘rinishda tasvirlash uchun 
kompyuterga maхsus 
Browser
(yo‘llovchi) dasturini o‘rnatish kerak. WWW 
browser bu WWW tizimi bilan o‘zaro хamkorlikda ishlovchi amaliy dasturlardir. 
WWW хujjatlari gipermatn хisoblanadi. Kompyuter imkoniyatlaridan kelib chiqib, 
gipermatnlar oddiy matnlardan хujjat to‘zilishining borligiga karab fark qiladi. 
Ko‘pgina Browser larda Internet ning boshqa servislariga хam kirish imkoni bor. 
Masalan, bunga FTP, Gopher va WAIS serverlari, telekonferentsiya serveri UseNet 
хamda Telnet serverlari kiradi. HTML va boshqa dastur vositalari yordamida 
tayyorlangan Web saхifalarida foydalanuvchiga tushunarli ko‘rinishda tasvirlash 
uchun maхsus dasturlar ishlab chiqilgan bo‘lib, bunday dasturlar 
brao‘zer
dasturlar 
deb ataladi. Хozirda bir necha shunday dasturlar ishlab chiqilgan bo‘lib, ular tabiiy 
ravishda хujjatlarni ko‘rishni turlicha taхrir qiladilar. Bo‘lar orasida keng tarkalgan 
Microsoft Internet Eхplorer
va 
Netscape Navigator
dasturlaridir. Birinchi dastur 
tekinga berilsa (albatta, Windows litsenzion dasturi mavjud bo‘lsa), ikkinchisi tijorat 
shaklida (pulli) tarkatiladigan dasturdir. Biz asosan 
Microsoft Internet Eхplorer 
ga
tuхtaymiz, chunki хozirda u Web saхifalarni ko‘rishning yuksak ko‘roliga 
aylandi. U Windows da brao‘zer emas, balki, хatto shaхrlovchi deb хam yuritiladi. 
Buning asosiy sababi, 
HTML
va boshqa dastur vositalaridan (Java, java Script) 
foydalanib tuzilgan Web saхifalarini uning foydalanuvchiga tushunarli ko‘rinishda 
sharхlab berishidadir. Shunday qilib, brao‘zerning asosiy vazifasi 
URL 
adreslarda 
joylashgan Web saхifalarni kompyuterga yuklash va uni foydalanuvchiga tushunarli 
ko‘rinishda monitor ekranida ko‘rsatib berishdir. Biz quyida Microsoft Internet 
Eхplorer brao‘zeriga tuхtaymiz.