1-Kompyuter tizimlarining tuzilish turlari(23-36). docx

buyruqlar hisoblagichi (PC)
va arifmetik amallarning
natijalari saqlanuvchi
akkumulyator (AC)
. Bundan tashqari ichki registrlar ham
mavjud bo`lib, ularda: joriy buyruq (instr), joriy buyruqning tipi (instr_type), buyruq
operandining manzili (data_loc) va operandning o`zi (data) saqlanadi.
5. Kompyuterlarning dasturiy modellari
Ma’lum bir vazifani bajarish uchun berilgan buyruqlar ketma-ketligi dastur deb
ataladi. Kompyuterning har bir elektron sxemasi cheklangan sondagi sodda
buyruqlarni qabul qiladi va bajaradi. Barcha dasturlar bajarilishidan oldin qiyin
bo`lmagan buyruqlar ketma-ketligiga o`giriladi. Bunday buyruqlar ketma-ketligi
to`plami inson va mashina o`rtasida muloqotni ta`minlay oladigan dasturlarni hosil
qiladi. Buyruqlar ketma-ketligi asosiga qurilgan bunday til – mashina tili deb ataladi.
Ishlab chiqaruvchi yangi kompyuterni yaratayotganda kompyuterni qo`llash sohasi va
maqsadiga qarab ushbu kompyuterning mashina tiliga qaysi buyruqlarni bajarilish
kerakligini kiritadi.
Odatda kompyuterlarda ma`lum turdagi buyruqlarni xotiradan chaqirib, ularni
tipini aniqlab va ularni bajarish uchun maxsus dastur mavjud bo`ladi. Bu dastur
interpretator deb ataladi.
Kompyuter ishlab chiqaruvchilar mashina tilini tanlab olganidan so`ng quyidagi
masalaga oydinlik kiritishi kerak bo`ladi:
Mashina tilida dasturlarni protsessor yaratish kerakmi? Yoki
Ana shu tilda dasturlarni interpretatsiya qiluvchi yangi dasturni yozishi
kerakmi?
Agar interpretator dasturni yozishni tanlasa, u holda bu interpretatorga mos
apparat ta`minotini ham ishlab chiqishi kerak.
1.1-ma’ruza uchun adabiyotlar ro’yxati
1.
Ситкевич Т
.
А
., 
Сюрин
В
.
Н
. –
Параллельные вычислительные
среды
.
2.
https://parallel.ru/computers/taxonomy/flynn.html
3.
https://www.javatpoint.com/sisd

---

33
4.
Б
.
М
. 
Михайлов
, 
Р
.
Ф
. 
Халабия
.
КЛАССИФИКАЦИЯ
И
ОРГАНИЗАЦИЯ
ВЫЧИСЛИТЕЛЬНЫХ
СИСТЕМ
, 
Учебное
пособие
, 
Москва
2010.