O’quv uslubiy majmua

O’quv uslubiy majmua
 
 
 
 
 
 
 
 
Sohada AKT
 
19 
−
tashqi qurilmalar. 
 
2.1-rasm. Kompyuter kurilmalari 
Noutbuk
– mobil ixcham shaxsiy kompyuter. Uning asosiy qismi va monitori 
birlashgan holda bo’ladi. Bunday kompyuterlarning ko’pchiligi deyarli standart 
klaviaturaga, kompyuter grafikasi vositalariga ega. 
Netbuk
- Internetdan foydalanish va ofis dasturlari bilan ishlash uchun 
mo’ljallangan kichik noutbukdir. Netbuklar ixcham o’lchamlari, kichik vazni, kam 
energiya iste’moli va nisbatan arzon narxlari bilan ajralib turadi. Netbuklar 
noutbuklarga nisbatan engil, ixcham va foydalanishda juda qulaydir. Netbuklarda 
noutbuklarga nisbatan ayrim tashqi qurilmalar mavjud bo’lmaydi, masalan, kompakt 
disklarni o’qish qurilmasi. 
2.2-rasm. Noutbuk va netbuk 

---

O’quv uslubiy majmua
 
 
 
 
 
 
 
 
Sohada AKT
 
20 
Kompyuter qurilmalari va ularning vazifalari. 
Sichqoncha (
ingl. mouse – 
sichqon
) ma’lumot kiritish qurilmasi bo’lib, biror 
tekislik bo’ylab harakatlantirilganda tagidagi lazer nuri harakat haqidagi ma’lumotni 
kompyuterga uzatadi va ekrandagi ko’rsatkich (kursor) mos yo’nalishlarda 
harakatlanadi. Sichqonchaning tugmalari yordamida kompyuterga biror buyruq 
berish, undagi dasturlar va jarayonlarni ishga tushirish hamda hujjatlarni ochish 
mumkin. 
Klaviatura
(ingl. keyboard) muayyan qurilmani boshqarish yoki axborotni 
kiritish uchun mo’ljallangan tugmalar (klavishalar) to’plamidan iborat bo’lgan 
qurilma yoki ekrandagi tasvir. Texnik va mexanik qurilmalarni (kalkulyator, 
kompyuter, telefon, kassa apparati) boshqarish uchun alifbo-raqamli klaviaturalar 
qo’llaniladi. Klaviaturalardagi har bir tugmaga bir yoki bir necha belgi biriktiriladi. 
Tugma birikmalari klaviaturadan bajariladigan amallarning sonini ko’paytirishga 
imkon beradi. 
Monitor
kompyuterning ish jarayonida vujudga keladigan axborotlarni 
ekranda yoritishga xizmat qiladigan qurilma. Monitor 
grafik
yoki 
matn
holatida 
ishlashi mumkin. Matn holatida 
belgi o’rinlari
deyiluvchi alohida qismlarga , grafik 
holatida esa 
piksel 
nomli nuqtalarga bo’linadi. Monitordagi piksellarning umumiy 
miqdori hamda ranglar soni monitorning 
imkon darajasini 
(kengligini) belgilaydi.