R. H. Djurayev pedagogika fanlari doktori, akademik

HОZIRGI KUN O’QITUVCHISI:

p
е
d
а
g
о
gik f
ао
liyatg
а
q
о
biliyatli, ij
о
dk
о
r, ishbil
а
rm
о
n;

milliy m
а
d
а
niyat v
а
umumins
о
niy q
а
driyatl
а
rni, dunyoviy
biliml
а
rni muk
а
mm
а
l eg
а
ll
а
g
а
n, diniy ilml
а
rd
а
n h
а
m 
ха
b
а
rd
о
r, 
m
а’nа
viy b
а
rk
а
m
о
l;

O’zbе
kist
о
nning must
а
qil d
а
vl
а
t sif
а
tid
а
t
а
r
а
qqiy etishig
а
ish
о
n
а
dig
а
n, v
а
t
а
np
а
rv
а
rlik burchini
to’g’ri а
ngl
а
g
а
n, 
e’tiqо
dli
fuq
а
r
о
;

i
х
tis
о
sg
а
d
о
ir biliml
а
rni, psi
хо
l
о
gik, p
е
d
а
g
о
gik bilim v
а
m
а
h
о
r
а
tni, shuningd
е
k n
а
z
а
riy ilml
а
rni muk
а
mm
а
l eg
а
ll
а
g
а
n;

o’qituvchilik
k
а
sbini v
а
b
о
l
а
l
а
rni ya
х
shi
ko’rа
dig
а
n, h
а
r bir
o’quvchi
ulg
’а
yib, ya
х
shi
о
d
а
m 
bo’lishigа
chin 
ko’ngildа
n ish
о
n
а
dig
а
n, 
ul
а
rning sh
ах
s sif
а
tid
а
riv
о
jl
а
nib, ins
о
n sif
а
tid
а
k
а
m
о
l t
о
pishig
а
ko’mа
kl
а
sh
а
dig
а
n;

erkin v
а
ij
о
diy fikrl
а
y 
о
l
а
dig
а
n, t
а
l
а
bch
а
n, 
а
d
о
l
а
tli, 
о
d
о
bli
bo’lmоg’i
d
а
rk
о
r.

---

324 
tanlovlar ana shu yutuqlar mezoni sifatida namoyon bo‘lmoqda. Maktablarda 
“metodist- o‘qituvchi”, “katta o‘qituvchi”, “O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan 
o‘qituvchi”, “O‘zbekiston Respublikasi xalq ta'limi a'lochisi” unvonlariga 
sazovor bo‘lgan o‘qituvchilar soni ko‘paymoqda.“O‘qituvchi va murabbiylar 
kuni” arafasida yuzlab ta'lim fidoyilariga davlatimizning eng mo‘tabar 
mukofotlari topshiriladi. O‘zbekiston Respublikasining faxriy unvonlarining 
ko‘pligi ham mamlakatimizda ilm—fan va ta'lim-tarbiyaga e'tiborning naqadar 
yuksakligini ko‘rsatadi. Ular jumlasiga «O‘zbekiston qaxramoni», «O‘zbekiston 
Respublikasi xalq ta'limi o‘qituvchisi», «O‘zbekiston Respublikasida xizmat 
ko‘rsatgan yoshlar murabbiysi», «O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan sport ustozi», 
«O‘zbekiston Respublikasida xizmat ko‘rsatgan xalq ta'limi xodimi», kabi 
unvonlarni ko‘rsatish mumkin. 
O‘qituvchilar safidan yuqori malakali kadrlar tayyorlashga ko‘maklashish, 
iqtidorli, yoshlarni aniqlash, ularning iqtidori, kasbiy malakasini yuksaltirish, 
rivojlangan demokratik davlatlarning yetuk o‘quv yurtlarida va markazlarida 
tajriba orttirish maqsadida tuzilgan ushbu jamg‘arma keyinchalik 
“El-yurt 
xizmati
” jamg‘armasi nomi bilan o‘z faoliyatini davom ettirib kelmoqda. 
Bu g‘amxo‘rliklarga sabab, xalqimiz, millatimiz kelajagi ko‘p jihatdan 
o‘qituvchi, uning saviyasi, fidoyiligiga bog‘liqligi bilan belgilanadi. 
Ma'lumki, har bir o‘sib kelayotgan shaxs o‘z xulq atvoriga, xarakteriga ega. 
Tarbiyada ana shu xususiyatlarni hisobga olish kerak. Bunda insonlar o‘rtasidagi 
ijtimoiy munosabatlarning murakkabligini o‘zida aks ettiruvchi maxsus 
usullardan foydalaniladi. Pedagogik faoliyatga tayyorgarlik ko‘rayotgan yoshlar 
ana shunday xususiyatlarga ega bo‘lishi lozim. O‘qituvchilik ixtisosining bu 
xususiyatlari o‘qituvchining kasbiy tizilmasida ifodalanadi. Bular: 
1) maxsus tayyorgarlik hajmi va mazmuni; 
2)o‘qituvchining ruhiy pedagogik tayyorgarligiga quyiladigan talablar; 
3) o‘qituvchi shaxsining xususiyatlari; 
4) ixtisosga oid umumiy tayyorgarlik mazmuni. 

---

325 
Demak, zamonaviy o‘qituvchi shaxsining xususiyatlari quyidagilarda o‘z 
ifodasini topadi: