Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika



Download 415,06 Kb.
Pdf ko'rish
bet12/29
Sana24.01.2021
Hajmi415,06 Kb.
#56715
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   29
Bog'liq
obek tilining nazariy grammatikasi

OT ASOSLI GAPLAR 

Tuzilish va mazmuniy markazi ot predikatlardan iborat bo'lgan gaplar ot asosli 

gaplar  sanaladi.  Bunday  gaplar  dunyoning  barcha  tillarida  keng  tarqalgan  (G'arbiy 

Yevropa  tillari  bundan  mustasno)  .  Shunday  bo'lishiga  qaramasdan,  ular  har  qaysi 

tilda  o'ziga  xos  xususiyatga  ega.  Shuning  uchun  ham  konkret  bir  tildagi  ot  asosli 

gaplarni o'rganish  faqat amaliy ahamiyatgagina emas, balki  nazariy ahamiyatga  ham 

egadir. Bu tipdagi gaplar fe'l asosli gaplar bilan qutbiy zidlik munosabatiga kirishadi. 

Ularning  farqlovchi  belgisi  sintaktik  qurilmaning  mazmuniy  va  uyushtiruvchi 

markazi  bo'lgan  predikatning  qanday  so'z  orqali:  ot  (keng  ma'noda)  yoki  fe'l  orqali 

ifodalanishidir. 

Ot  predikatlar  turli-tuman  ma'nolarni  ifodalaydi:  mavjudlik  bildirish,  ikki 

ob'ektni tenglashtirish, ma'lum ob'ektni tavsiflash (xarakterlash, tasniflash, nisbatlash, 

zamon  va  o'rin  belgisini  bildirish)  va  boshqalar.  Shu  ma'nolar  asosida  ot  asosli 

gaplarii  ham  quyidagi  mazmuniy  guruhlarga  ajratish  mumkin:  1)  mavjudlik 

bildiruvchi (ekzistensional) gaplar: 

2) tenglashtiruvchi (identifikatsiyalovchi) gaplar; 

3) xarakterlovchi gaplar. 



 

37

O'zbek tilshunosligida  mavjudlik bildiruvchi  gaplar shu kunga qadar o'rganish 



ob'ekti bo'lmaganligi uchun biz quyidagi gapning ana shu turiga alohida to'xtalamiz. 


Download 415,06 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   29




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish