O‚zr konst o‚rganish 3826. qxd

Bu
qoida shaxsning konstitutsiyada belgilangan majburiyat-
lari mohiyatining o‘zagini tashkil qiladi. 
Shaxs o‘zining
konstitu tsiyaviy huquq va erkinligini amalga oshirish
jara yonida boshqa shaxslarning huquqlarini ustuvor
deb bilib, ularni hurmat qilishi zarur. Chunki, fuqaro-
lar o‘rtasida teng huquqlilik qonunda belgilab qo‘yil-
gan. Teng huquqlilik — bu barcha uchun barobar
huquqiy imkoniyatdir. Agarda shaxs o‘z manfaatini
ustun qo‘yib, boshqalar ning huquqlarini kamsitsa yoki
konstitutsiyaviy qoidalarga zid ravishda noqonuniy
ishlar orqali o‘z shaxsiy manfaatiga erishish yo‘lida
turli xil harakatlar qilsa, javobgarlikka tortiladi.
Shaxs shu bilan birgalikda davlat va jamiyatning
36

---

qonuniy manfaatlari, huquq va erkinliklariga ham
putur yetkazmasligi zarur. Bu Konstitutsiyaning shaxs
oldiga qo‘ygan talabidir. Agar biz shu talabning maz-
muniga yanada chuqurroq kirib borsak, shu talabning
mohiyati yanada oydinlashadi. Mohiyat esa, shaxs o‘z
manfaatini davlat va jamiyat manfaatlari bilan uyg‘un
va aloqadorlikda deb bi 
lishi lozimligini ko‘rsatadi.
Ya’ni, davlat va jamiyat huquqi amalga oshirilishida
shaxsning faol qatnashuvini anglatadi. Davlatimiz
maqsadi mazmunida barcha fuqarolar va jami 
yat
manfaatlari mujassam bo‘lib, ularni amalga oshirishda
ishtirok etish shaxs manfaatining ro‘yobga chiqishini
ham ta’minlaydi. Shunday ekan, davlat va jamiyat-
ning qonuniy manfaatlari, huquq va erkinliklarini
hurmat qilishni har birimiz yuksak majburiyat sifatida
e’tirof etib, buni chuqur anglab yashash hayotiy
burchimizga aylanmog‘i kerak.
Shaxs huquqi va erkinligi hamda jamiyat huquqiy
manfaatlarining ta’minlanishi, qonuniy himoyalanishi
Kons titutsiyada to‘la o‘zining huquqiy yechimini top-
gan. Bu ma sa la ning jamiyat hayotida haqiqiy ifodasini
toptirish uchun davlatimiz tomonidan amaliy ishlar
qilinmoqda. Chunki inson va jamiyat, shaxs va davlat-
ning o‘zaro munosabatlari, ularni tabiiy ravishda
uyg‘un lashtirish huquqiy davlat va fuqarolik jamiyatini
bunyod etishning asosiy o‘zagini tash 
kil etadi. Inson
erki va shaxs kamolotini ta’minlash muhim vazifa.
Mamla katimiz hayotida 1997-yil — «Inson manfaat-
lari yili», 1998-yil — «Oila yili», 1999-yil — «Ayollar
yili», 2000-yil — «Sog‘lom avlod yili», 2001-yil —
«Ona va bola yili» 2002-yil — «Qariyalarni qadrlash
yili», 2003-yil — «Obod mahalla yili», 2004-yili —
«Mehr va muruvvat yili», 2005-yil — «Sihat-salomat-
lik yili», 2006-yil — «Homiylar va shifokorlar yili»,
2007-yil — «Ijtimoiy himoya yili», 2008-yil —
«Yoshlar yili», 2009-yil – «Qishloq taraqqiyoti va
farovonligi yili», 2010-yil – «Barkamol avloq yili» deb
37

---

e’lon qilinishi va bu yo‘nalishlarda davlat dasturlari 
-
ning ishlab chiqilib hayotga tatbiq eti lishi shaxsni har
tomonlama yetuk, komil inson qilib tarbiyalash
hamda Konstitutsiya va qonunlarda belgilangan shaxs-
ning huquqi va erkinliklarini amalga oshirish uchun
huquqiy ma’naviy muhit yaratishga qaratilgan. 
Shaxs o‘zini naqadar chinakam inson his etishi,
o‘z mehnatining, o‘z taqdirining, o‘z mamlakatining
egasi bo‘lishi muhimdir. Shuning uchun jamiyatni
isloh qilish va yangilash markazida inson, suveren
O‘zbekistonning fuqarosi turadi. Islom Karimov bu
borada shunday degan edi: «Islohotlarning mazmuni
ayni har bir fuqaro o‘z qobiliyatini, o‘z iste’dodini
namoyon etishga, shaxs sifatida o‘zini ko‘rsatish
imkoniyatiga ega bo‘lishga qaratilgan. Siyosiy va ijti-
moiy hayotdagi barcha o‘zgarishlar ayni mana shu
oliy maqsadga erishishga — har bir kishining hayotini
yaxshiroq, munosibroq, ma’naviy jihatdan boyroq qi -
lishga bo‘ysundirilgan». (O‘zbekiston buyuk kelajak
sari. T.: O‘zbekiston, 1998.)