2 I bob. Chiziqlar va vint sirtlari haqida umumiy ma'lumotla

 
da har-xil tuzilishdagi standart va nostandart 
choklar belgilangan. GOST 14806-96
 
bo’yicha alyuminni payvand 
qilganda chok shakli va o’lchamlari: payvandlash yopik kontr 
bo’yicha bajarilgan; T5-chetlari qiya qilib qirqilmagan tavirli 
birikma (xoxlagan tomonni old tomon deb olish mumkin); PH3 - 
himoya 
gazida 
qolda 
elektrod 
bilan 
payvandlangan 
(buni 
ko’rsatmaslikka ruxsat beriladi); 6-chok kateti 6mm; payvandlangan 
(payvand chokni erigan metall bilan to’ldirilgan). Uchastka uzunligi 50 
mm; qadami 100 mm
 
bo’lib shaxmat tartibida payvandlangan. 
Uchma-uch biriktirish choklaridan boshqa barcha standart 
choklarning shartli belgilanishiga chok kateti o’lchami ko’rsatiladi. 
Parchin mix va payvand birikmalar mavzusi bo’yicha bajariladigan 

---

20 
amaliy ishning payvand birikmaga oid qismi. Bu ishga oid 
topshiriq variantlari jadvalda berilgan. 
Parchin mixli birikma 
 
Parchin mixli birikma yuqorida aytganimizdek ajralmaydigan 
birikma turiga kiradi. Parchin mix bir uchida kallagi bo’lgan silindrik 
sterjen. 
Teshikka qo’yilmagan parchin mix uzunligi birikuvchi 
detallar qalinligi, teshikni to’lg’azish va pachaklab kallak hosil qilish 
uchun kerak bo’ladigan miqdorlar yig’indisi 2δ+(1,4÷1,7)d
 
yoki 
δ+2δ
1
+(1,4÷1,7)d
 
ga teng bo’ladi. 
Parchin mix bilan detallarni biriktirish uchun detallar 
teshiladi. Teshik diametri parchin mix diametridan 1mm
 
katta bo’lishi 
kerak. Chunki qizdirilgan parchin mix teshikka erkin kirishi kerak. 
Chokni parchinlash uchun diametri 12 mm
 
dan ortiq bo’lgan parchin 
mixlar 900-1000°S
 
temperaturagacha qizdiriladi. Chokni parchinlashda 
parchin mix sterjini choktiriladi va natijada birikuvchi detallar teshigi 
to’lishadi, ya’ni parchin mix diametri teshik diametriga teng bo’ladi. 
Parchin 
mix 
kallagi 
yarim 
dumaloq, 
yassi-konussimon, 
yashirin, yarim yashirin, konussimon va bortiq kallakli konussimon 
shakllarda bo’ladi. Shulardan eng ko’p ishlatiladigani: yarim 
dumaloq (GOST 10299-96); yashirin (GOST 10300-96); yarim yashirin 
(GOST 10301-96) kallakli parchin mixlar bo
’
lib hisoblanadi. 

---

21 
Parchin mixlar chizmada quyidagicha shartli 
belgilanadi: da; 
ashyosining guruhi; qoplanganlik guruhi; standart raqami ko’rsatiladi. 
Masalan, parchin mix diametri 8 mm, uzunligi 20 mm, guruh 
ashyosi 00, qoplamasiz: Parchin mix 8x20 GOST 10299-96; xuddi 
shunday guruh ashyosi 38, rusumi M3, 03