Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

Ma’lumot uchun! 
O’qning yo‘nalishini aniqlash to‘siqdagi 
jarohatdan o‘q tekkan nuqtani birlashtirish usuli bilan erishiladi. 
Eshik, deraza, shishalarning sinig‘i va bo‘laklarning shakli va singan, 
teshilgan joyning qirg‘oqlari orqali qaysi tomondan o‘q otilganligi 
ma’lum bo‘ladi. O’qning uzilgan joyida aylana shaklida darz ketgan 
chiziqlar va shishaning ustki qatlamini ko‘chishi, o‘qning yo‘nalish 
tomoniga qaragan bo‘ladi. O’qning chiqish joyidagi qatlam sirtga 
qarab, kirish yo‘liga nisbatan biroz kattaroq o‘lchovda yuz beradi. Ikki 
qavatli rama shishalarida yuqorida ko‘rsatilganidek kirish jarohat 
teshigi birinchi qavatda kattaroq, ikkinchi qavatda kichikroq radiusda 
hosil bo‘ladi. 

---

104 
hollarda otish masofasi, ya’ni stvolning oxirgi o‘q chiqadigan joyidan 
to‘siqqacha bo‘lgan o‘lchovi taxminiy belgilanadi. 
O‘qning otilish joyidan to‘siqqacha bo‘lgan masofani aniqlash 
uchun, to‘siqdagi otishdan hosil bo‘lgan izlarni eksperimental otishdan 
hosil qilingan izlar bilan o‘zaro solishtirish usuli qo‘llaniladi. 
To‘siq qatlamida otishdan singib, saqlanib qolgan moddalarning 
spektografik analizi yordamida otish masofasini anchayin to‘g‘ri 
aniqlash mumkindir. Quroldan otish joyi, ya’ni shaxsning qaerdan turib 
otganligini aniqlash esa o‘qning yo‘nalishi, otish masofasi haqidagi 
ma’lumotlarning o‘zaro tahlili asosida o‘tkaziladi. Otish masofasi 
nisbatan uzoq bo‘lmagan hollarda, to‘siqdagi jarohatning kirish yo‘li 
bo‘yicha to‘g‘ri chiziqni tashkil qiladigan ip va boshqa buyum bilan 
o‘qning yo‘nalish tomoniga qarab tortiladi va hosil bo‘lgan to‘g‘ri 
chiziqning davomi bo‘yicha kuzatiladi. Jarohatda kirish va chiqish 
teshiklari hosil bo‘lgan bo‘lsa, bu yo‘nalish qog‘ozdan yasalgan to‘g‘ri - 
tekis naychani joylashtirish yo‘li bilan kuzatiladi. O‘qning kirish va 
chiqish joylari bir-biridan uzoqroq joylashgan bo‘lsa, unday hollarda ip-
kanop yoki sim yordamida ular birlashtirilib, yo‘nalishi bo‘yicha ichki 
qismiga joylashtirish bilan o‘q yo‘nalishini qarama-qarshi tomoniga 
qarab kuzatiladi.
Silliq stvolli qurollarni identifikatsiya qilish imkoni asosan 
ulardagi otilgan patron va gilza yordamida o‘tkaziladi. Otilgan 
snaryadda silliq stvolning indiviual xususiyatlari aks etmaganligi tufayli 
ularga nisbatan guruh - tur mansubligini aniqlash bilan cheklaniladi. 
Mazkur qurollardan etkazilgan jarohatlarni tekshirish, otish masofasi, 
o‘qning yo‘nalishi, otish joyi kabilarni aniqlashda yuqorida keltirilgan 
uslublardan foydalanish mumkin.