Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

 
30-MAVZU. O‘T QO‘YISH VA YONG‘IN 
XAVFSIZLIGI QOIDALARINI BUZISH 
JINOYATLARINI TERGOV QILISH 
 
O‘t qo‘yish va yong‘in xavfsizligi qoidalarini buzish jinoyatlarining 
kriminalistik tavsifi. Tergovni tash kil etish va rejalashtirish. Dastlabki 
va keyingi tergov harakatlarini tashkil o‘tkazish.
O‘t qo‘yish va yong‘in xavfsizligi qoidalarini buzish 
jinoyatlarining kriminalistik tavsifi 
Ko‘p holatlarda qasddan o‘t qo‘yishlar ma’lum tayyorgarlik 
bosqichlari bilan xarakterlidir. Bunda jinoyatchi tajovuz qilish yo‘llari 
to‘g‘risida axborot to‘playdi, o‘z niyatlarini oldindan rejalashtirib oladi, 
o‘t qo‘yish uchun zarur bo‘lgan texnik vositalar va qurollar tanlaydi, 
ularni yashirish choralarini ko‘radi. 
Yodda tuting!
O‘t qo‘yish usullarini bir necha guruhlarga bo‘lish mumkin:
1)
tez alanga oladigan va tez yonadigan materiallar yordamida o‘t 
qo‘yish;

---

439 
2)
maxsus tayyorlangan yonuvchi materiallar yordamida o‘t 
qo‘yish; 
3)
tashqi olov manbaidan tez o‘t olishga yoki belgilangan vaqtda 
alangalanishga mo‘ljallangan maxsus tayyorlangan texnik moslama yoki 
maxsus yaratilgan sharoitdan foydalanib o‘t qo‘yish;
4)
o‘z-o‘zidan yonib ketadigan biror buyum yoki material uchun 
qulay sharoit yaratish yo‘li bilan o‘t qo‘yish. 
Mazkur turdagi jinoyatlarni tergov qilishda aniqlanishi lozim 
bo‘lgan holatlar 
1)
yong‘in qachon yuz bergani;
2)
yong‘in qaerdan boshlandi, uning manbalarining soni va 
tarqalishi;
3)
yong‘in, uning chiqishi va tarqalishini kim ko‘rgan, 
kuzatgani;
4)
yong‘in chiqishiga qaysi voqealar sabab bo‘lgani;
5)
agar 
yong‘in xavfsizlik tartib-qoidalarining buzilishi 
natijasida chiqqan bo‘lsa, unga rioya qilish uchun javobgarlikni kimning 
zimmasiga yuklangani; tartib-qoidalarning buzilishi nimalardan iborat 
va bunga kim tomonidan yo‘l qo‘yilgani;
6)
agar yong‘in texnik sabablarga ko‘ra chiqqan bo‘lsa, 
aniqrog‘i ular nimalardan iborat, texnik nosozliklar qachon paydo 
bo‘lgani, ularni o‘z vaqtida aniqlab, bartaraf etish imkoni bo‘lganmi?
7)
agar qasddan o‘t qo‘yilgan bo‘lsa, uning sabablari, ijro 
usullari qanday, kim tomonidan va qanday vositalardan foydalangan 
holda sodir etilgani?
8)
agar yong‘inda odamlar qurbon bo‘lgan bo‘lsa, u qanday 
vaziyatda yuz berdi, agar tan jarohati olgan bo‘lsa, uning harakteri va 
jiddiylik darajasi qanday?
9)
yong‘in chiqishiga kim aybdor, o‘z harakatlari (yoxud 
harakatsizligi) bilan yong‘in chiqishga sabab bo‘lgan shaxsning 
aybdorlik darajasi, aybni og‘irlashtiruvchi va engillashtiruvchi vaziyat 
qanday? 
10)
yong‘in etkazgan zarar harakteri va miqdori;
11)
yong‘in chiqishiga olib kelgan sabab va shart-sharoitlar.