Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

2-MAVZU. KRIMINALISTIKA METODLARI 
Kriminalistikada qo‘llaniladigan metodlar tasnifi. Umumilmiy 
kriminalistik metodlar. Maxsus kriminalistik metodlar.
Kriminalistikada qo‘llaniladigan metodlar tasnifi 
 
Metod – bu ma’lum maqsadga erishish uchun tabiat va ijtimoiy 
hayotdagi hodisalarni tadqiq etish usullari. Har qanday fanlar kabi 
kriminalistika ham tabiat va jamiyat voqeliklarini hamda predmetlarni 
bilishning umumfalsafiy va mantiqiy usullariga suyanadi. Lekin har bir 
fan o‘zi tekshiradigan jabhalarning mohiyati va tadqiq qilishning 
maqsad-vazifalariga xos bo‘lgan turli muayyan uslublardan foydalanadi, 
shuningdek, yangi uslublar yaratadi. 
Kriminalistikada turli xil metodlar qo‘llaniladi, ularni tasniflashda, 
eng avvalo, kriminalistikaning fan va amaliyot borasidagi metodlarini 
farq qilish kerak. Ulardan foydalanish imkoniyatlari tergov harakatlarini 
amalga oshirish maqsadi, shart-sharoiti va usullari bilan belgilanadi. 
Masalan, tergov eksperimenti amaliy faoliyat metodi sifatida faqat 
protsessual qonun bilan qat’iy tartibga solingan holda qo‘llaniladi va ish 
uchun ahamiyatli bo‘lgan ma’lumotlarni tekshirish hamda aniqlab olish 
maqsadida amalga oshiriladi. Ilmiy ekspertimentlarga bunday talablar 
qo‘yish shart emas. 
Kriminalistika, amaliy faoliyatda metodlar protsessual qonunlar va 
kriminalistikaning nazariy qoidalari asosida yaratiladi va foydalaniladi. 
SHu bilan birga kriminalistik metodlar boshqa barcha fanlar 
to‘plagan ilmiy qoidalarga ham suyanadi. Masalan, shaxsni so‘roq 
qilishda sud psixologiyasi qoidalari asos bo‘lib xizmat qiladi, mantiq 
qoidalari tergov tusmollarini yaratish va foydalanishda muhim rol 
o‘ynaydi. 
Kriminalistikada qo‘llaniladigan metodlar tasnifi turli asoslarga 
ega. Ular mazmuniga ko‘ra, 
umumilmiy
va 
maxsus
turlarga bo‘linadi.