Omuxta yem texno 111

5.1. Oqsil-vitaminli qo`shimchalarni ishlab chiqarish. 
Oqsil-vitaminli qo`shimchalar (OVK) – omixta yem sanoati ishlab chiqarayotgan 
asosiy mahsulotlardan biri hisoblanadi. Oqsil-vitaminli qo`shimchalar asosan yirik 
shoxli hayvonlar va kam hajmda cho`chqalarni bokish maqsadida ishlab chiqariladi.
Oqsil-vitaminli qo`shimchalarni ishlab chiqarish quyidagi asosiy operatsiyalardan 
tashkil topgan: 
-
xom ashyoni qabul qilish, joylashtirish va saqlash; 
-
qabul qilinayotgan xom ashyoning sifatini nazorat qilish; 
-
xom ashyoni ishlab chiqarishga uzatish; 
-
texnologik liniyalarda xom ashyoga ishlov berish: 
1)
donli xom ashyoni tayyorlash; 
2)
unli xom ashyoni tayyorlash; 
3)
oziq-ovqat sanoatining ozuqa mahsulotlari, kunjara va shrotlarni tayyorlash; 
4)
mineral xom ashyoni tayyorlash; 
5)
dozalash va aralashtirish; 
6)
granulalash (shart yemas); 
-
tayyor mahsulotlarni omborga uzatish, uni joylashtirish, saqlash va 
iste`molchilarga yuborish. 
Oqsil-vitaminli qo`shimchaltaminli qo`shimchalish texnologik jarayoni omixta 
yemni ishlab chiqarishga uxshash. Birok ba`zi texnologik liniyalarning kuvvati, 
ishlab chiqarish samaradorligi farq qiladi. Masalan, oqsil-vitaminli qo`shimchalar 
ishlab chiqarishda donli xom ashyoni tayyorlash liniyasining kuvvati omixta yem 
ishlab chiqarishnikidan 2,5 marotaba kam, unli xom ashyo liniyasi – 2 marotaba kam, 

---

92 
va aksincha, shrotlarni tayyorlash liniyasining kuvvati 2 marta ko`p, mineral xom 
ashyo liniyasi 2,5 marta, pryemikslar liniyasi esa 5-6 marta ko`p bo`lishi kerak. 
Omixta yemni ishlab chiqarishdan oqsil-vitaminli qo`shimchalar ishlabch ikarishga 
o`tuvchi omixta yem zavodlarida tashish mexanizmlarning, elovchi mashinalarning 
va boshqalarning ishlab chiqarish samaradorligi oshiriladi. Oqsil-vitaminli 
qo`shimchalar ishlab chiqarishda mashina ishchi organlarining texnik harakteristikasi 
xuddi omixta yem ishlab chiqarishdagidek koladi. Granulalash jarayonining ba`zi 
parametrlari o`zgaradi, chunki oqsil-vitaminli qo`shimchalar tarkibida protein 
miqdori nisbatan ko`p.
Yirik shoxli hayvonlar uchun oqsil-vitaminli qo`shimchalarni karbamid 
kontsentratlari bilan birga ishlab chiqarish keng tarkalgan. Karbamid kontsentlarni 
qo`shimcha ishlov bermay dozator osti bunkerlariga uzatiladi va retsept asosida 
dozalanadi.
OVK kogozli koplarga yoki IV katyog`oriyadan past bo`lmagan matoli koplarga 
kadoklanadi. OVKni saqlash muddati ishlab chiqilgan vaqtdan boshlab sochma OVK 
uchun – 2 oy, granulalangan OVK uchun 3 oy davomida saqlanadi.