Omuxta yem texno 111

4.1. Omixta yem ishlab chiqairish texnologik jarayonining umumiy tavsifi 
Har bir omixta yem zavodi uchun texnologik sxyemasi qonunlarga asosan tuziladi. 
Jixozlanganlik darajasiga kura zavodning texnologik jarayoni oddiy yoki murakkab 
bo`lishi mumkin. 
Barcha komponentlar tarada standart massada, tayyorlangan holatda, ya`ni tozalash 
va maydalashni talab qilmaydigan holatda qabul qilinsa, omixta yem tayyorlashning 
eng oddiy jarayoni qo`llaniladi. Bunda har bir komponent davriy ishlovchi 
aralashtirgichga konveyer orqali uzatiladi. YUklatilgandan keyin aralashtirgich 
yoqiladi, natijada tayyor omixta yem olinadi. Amalda buni bajarib bo`lmaydi, chunki 
don, kepak va shrotlar kabi xom ashyolar faqat sochma holda qabul qilinadi. Don, 
kunjara, boshqa komponentlarning yirik fraktsiyalari maydalashni talab qiladi, donlar 
esa tozalashga muxtoj. SHuning uchun ham oddiy ko`rinishdagi texnologik jarayon 
xom ashyoni tozalash, uni maydalash, dozalash va aralashtirish boskichlarini uz 
ichiga olishi kerak. 
Kolgan turdagi xom ashyolar retseptga muvofiq ombordan navbat bilan tozalashga, 
sung maydalashga yoki maydalashni o`tamay, dozator osti bunkerlarga yuboriladi. 
Kerakli xom ashyo miqdori tayyorlangandan keyin dozator va aralashtirgichlar ishga 
tushiriladi va omixta yem olinadi. Bunday sxyemadagi ish kiyin va kam samarali 
bo`ladi, chunki xom ashyoga navbat bilan ishlov berish ko`p vaqtni talab qiladi. 
Bundan tashqari, tozalash uchun bir necha turdagi tozalash mashinalardan iborat 
kurilma talab qilinadi (masalan, bur uchun – A1-DSM, don uchun – separatorlar va 
b.) 
4.2. Xom ashyoni tayyorlash liniyalari 
Omixta yem zavodidagi texnologik liniya texnologik xossalari bir-biriga yaqin, 
tozalash, maydalash va ishlov berishning boshqa turlari bir xil bo`lgan xom 
ashyolarni qayta ishlashga muljallangan. Texnologik liniyadagi turli xom ashyolarga 
ketma-ket ishlov beriladi va tayyorlagandan sung dozator osti bunkerlarga yuboriladi. 
Dozalash va aralashtirish jarayonlari 1 ta texnologik liniyada amalga oshiriladi, 
granulalash jarayoni ham xuddi shunday. Har bir texnologik liniyaning o`tkazish 
kobiliyati retseptda kuzlangan xom ashyoning maksimal miqdorini tayyorlashga 
asoslangan. 
Xom ashyoni tayyorlash texnologik liniyalarning soni zavod kuvvatiga bog`liq 
hamda ishlab chiqarish talablari bilan belgilanadi. Sifat me`yorlariga mos mahsulot 
ishlab chiqarish uchun ularning soni 5 tadan kam bo`lmasligi kerak. Har bir omixta 
yem zavodi uchun 5 ta liniyaning soniga quyidagilar kiradi: donli, unli xom ashyo, 

---

87 
presslangan va yirik bo`lakli mahsulotlar, oziq-ovqat ishlab chiqarsh sanoati 
mahsulotlari, mineral xom ashyo liniyalari. eng oddiy texnologiya bilan ishlovchi 
zavod xom ashyoni tayyorlashningn 5 ta liniyasiga va dozalash-aralashtirish 
liniyasiga ega bo`lishi kerak. 
Aloxida texnologik liniyalarning kuvvati minimal xizmat qiluvchi xodimlar soni 
zavodning uzluksiz ishini ta`minlashi lozim.