Ijtimoiy-iқtisodiy tizimlar va mulkchilik munosabatlari

Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг  ЯИМ даги 

улуши, фоизда

31,0

33,8

34,6

35,0

35,6

38,2

42,1

45,5

48,2

50,1

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

йиллар

ф

ои

з

 

10-rasm. O’zbekistonda kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning YaIMdagi 

ulushi dinamikasi. 

 

O’zbekistonning 2010 yilgi yalpi ichki mahsulotida kichik biznesning ulushi 

50  foizdan  ortib  borayotganiga  qaramasdan,  bu  soha  real  iqtisodiyotimizda, 

avvalambor sanoatda etakchi o’rinni egallay olmayаpti (11-jadval).  

 

 

 

 

 

 

 

 

11-jadval 

Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning iqtisodiyot sohalari bo’yicha 

mahsulot ishlab chiqarishdagi salmog`i, foizda 

Faoliyat sohalari 

2005 

2006 

2007 

2008 

2009 

Sanoat 

10,0 

10,9 

13,2 

14,6 

16,9 

Qishloq xo’jaligi 

85,7 

93,9 

97,5 

97,8 

97,9 

Chakana tovar 

aylanmasi 

43,7 

45,7 

48,3 

48,1 

46,5 

Pulli xizmatlar 

52,5 

50,8 

50,2 

48,5 

48,7 

 

Jadvaldan  ko’rinadiki,  2009  yilda kichik biznes va xususiy  tadbirkorlikning 

mahsulot  ishlab  chiqarishdagi  salmog`i  qishloq  xo’jaligida  97,9  foiz,  pulli 

xizmatlar  ko’rsatishda  48,7  foiz,  chakana  tovar  aylanmasida  46,5  foizni  tashkil 

---

 

42 

etgani  holda,  sanoat  ishlab  chiqarishida  atigi  16,9  foizga  etgan,  xolos. 

Yurtboshimiz ushbu vazifani hal etish uchun  “Tadbirkorlik faoliyati erkinligining 

kafolatlari  to’g`risida”gi  Qonunning  yangi  tahririni  tayyorlash  zarurligini 

ko’rsatib,  ushbu  qonunda  kichik  biznesni  qo’llab-quvvatlashning  bir  qator 

yo’nalishlarini belgilab berdi (12-rasm).  

Bozor  iqtisodiyotning  to’laqonli  amal  qilishi  ko’p  jihatdan  mamlakatdagi 

monopoliyaga  qarshi  siyosatning  samarasiga  ham  bog`liq.  O’zbekiston 

Respublikasida  olib  borilayotgan  monopoliyaga  qarshi  siyosatning  muhim 

yo’nalishlaridan  biri  –  bu  monopolist-korxonalarning  tovar  bozoridagi  egallab 

turgan  ustunlik  mavqeini  suiste’mol  qilishning  oldini  olish  va  unga  yo’l 

qo’ymaslik  bo’yicha  nazorat  olib  borishdan  iboratdir.  Aynan  shu  maqsadda 

monopolist-korxonalar  Davlat  reestri  yuritilib,  unga  muayyan  tarmoqda  ustun 

mavqega ega bo’lgan korxonalar kiritiladi (13-jadval).