Laboratoriya ishi №2 Mavzu: Oqava suvlardan namuna olish usullarini o’rganish. Ishdan maqsad

---

LABORATORIYA ISHI № 2 
Mavzu:
Oqava suvlardan namuna olish usullarini o’rganish. 
 
Ishdan maqsad:
namuna olish joyini aniqlash, olingan namuna turlari, 
namuna olish davomiyligi va muddati, namuna olish qurilmasi bilan tanishish. 
Olingan namunalarni saqlash uchun idishlar, olingan namunalarni saqlash, 
konservattsiyalash va transportirovkalash usullari bilan tanishish
Kerakli jihozlar:
1)
namuna olish uchun mahsus qurilma 

2)
nomerlangan idishlar (kolbalar) 

3)
pipetka 
4)
byuretka 
5)
shisha tayoqcha 
6)
eksikator 
Kerakli reaktivlar: 
MnCl
2
*4H
2
O, KI, Na
2
S
2
O
3
*5H
2
O, kraxmal, H
2
SO
4
ichimlik soda, distillangan suv. 
Ishni bajarish tartibi. 
Olib kelingan namunalar xona temperaturasiga 
moslashgandan keyin filtrdan o’tkaziladi. Namuna olingan joyiga qarab 2 ml, 5 ml, 
10 ml qilib o’lchanadi va olingan namunalar 250 ml o’lchov kolbaga solinadi 
hamda metkagacha sodali suv bilan to’ldiriladi. Ikkita nomerlangan shishaga 
yaxshilab chaykatilib teng bo’lib solinadi. Shisha tayoqcha bilan nomerlargan
birinchi shishadan joy ajratilib 0,5 ml marganets xlor va 0,5 ml kaliy yodid 
solinadi. Ikkinchi shishani og`zi mahkam berkitilib suv to`ldirilgan eksikatorga 
solib quyiladi. Birinchi shisha og`zi berkitilinib 30 marta chayqatiladi va 2 soat 
quyib quyiladi. Cho’kindi yaxshilab ajralgandan keyin 150 lik kolbaga to`nkariladi 
va unga 3 ml dan 2:3 serniy kislotadan solinadi. Tiosulfat bilan ozroq somon 
rangga kelguncha titrlanadi. 1 ml kraxmal solinib tiosulfat bilan titr davom 
ettiriladi to oqarguncha.
1.1. Namuna olish joyi. 
Oqova suv havzalaridan namuna olish uchun suvning 
qaysi xususiyatlarini o’zgarganligini aniqlashga bog’liq. Shu maqsadda 

---

tozalanayotgan suvni nazorat qilish uchun tozalash jarayonining texnologik 
reglamenti bilan tanishamiz. Bu texnologik reglament nazorat qiluvchi korxanalar 
bilan kelishilib, korxona rahbari tamonidan tasdiqlanishi kerak. Tozalash 
inshoatlaridan namunani har bir tozalash inshoatiga kirishidan oldin va 
chiqayotgan vaqtida, bundan tashqari butun tozalash jarayonidan chiqayotgan 
suvlardan olish kerak. Namuna olish joylariga to’siqlarsiz erkin yurib borish kerak. 
Namunani turbulent rejimda harakatlanayotgan, ya’ni bosim kuchi ostida 
bo’lmagan yaxshi aralashayotgan oqimli uchastkalaridan olish kerak. Muallaq 
holatdagi moddalar miqdorini aniqlash uchun, namunani butun oqim yo’nalishi 
bo’yicha yaxshilab aralashtirilgandan keyin olinadi. Suyuqlikning turbulent 
aralashmasini butun oqim bo’yicha bir necha joyidan namuna olib, o’rtacha 
namuna miqdorini aniqlash yo’li bilan ham almashtirish mumkin.