Narzulla Jo„rayev O„zbekiston tarixi

«buguni va kelajagini 
o„z qo„li bilan bunyod etayotgan millionlab vatandoshlarimizning irodasi, aql-
zakovati va fidokorona mehnati»
bilan bog„lash mumkin. Jumladan, jamiyatdagi 
ijtimoiy-siyosiy barqarorlik, millatlararo totuvlik, hududiy daxlsizlik va milliy 
xavfsizlik, tarixiy, milliy va axloqiy qadriyatlar hamda an‟analarning tiklanishi, 
iqtisodiy taraqqiyot, shaharsozlik sohasidagi olamshumul o„zgarishlar, siyosiy 
hayotning erkinlashuvi, mamlakatimizning jahon hamjamiyati bilan integratsiyasidagi 
amaliy qadamlar islohotlardagi izchillik samarasi deyish mumkin. Ushbu fikrning 
tasdig„i sifatida Prezident I.A.Karimovning 2003-yilda mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy 
rivojlantirish yakunlari va 2004-yil iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirishning asosiy 
yo„nalishlariga bag„ishlangan Vazirlar Mahkamasi majlisida qilgan ma‟ruzasidagi 
quyidagi xulosani keltirish o„rinlidir: «O„tgan yil yakunlarining asosiy ko„rsat-
kichlarini chuqur va atroflicha tahlil qilar ekanmiz, quyidagi mulohaza va xulosalarni 
chiqarishimiz zarur, deb o„ylayman. 
Mamlakatimizda makroiqtisodiy barqarorlik va iqtisodiy o„sish sur‟atlarining 
izchilligi ta‟minlanmoqda. Keyingi olti yil davomida yalpi ichki mahsulotning o„sish 
sur‟atlari har yili muntazam ravishda 4 foizdan ko„proq oshmoqda. 
O„tgan yili bu ko„rsatkich 4,4 foizni tashkil etdi. 
Shuni alohida ta‟kidlash kerakki, O„zbekiston Mustaqil Davlatlar Hamdo„stligi 
davlatlari orasida 2001-yildayoq islohotlar boshlangan 1990-yilga nisbatan yalpi ichki 
mahsulot hajmini oshirishga erishgan yagona mamlakatdir». 
Ma‟lumki, har qanday jamiyat hayotida ro„y beradigan tub o„zgarishlar eng avvalo 
uning iqtisodiy jabhalarida yaqqol ko„zga tashlanadi. Chunki iqtisodiy munosabatlar 
jamiyatdagi siyosiy, ma‟naviy, ijtimoiy jarayonlar va voqeliklarning uzviyligini, 
aloqadorligini ta‟minlaydi. Tom ma‟nodagi iqtisodiy taraqqiyotga erishish pirovardda 
jamiyatdagi siyosiy, ijtimoiy va ma‟naviy barqarorlikning shakllanishiga olib keladi. 
Shu ma‟noda ham O„zbekistonda iqtisodiy barqarorlikni ta‟minlash, moddiy 
farovonlikka erishish masalalari har doim ustuvor jabha sifatida qaralib kelinmoqda. 

---

55 
Iqtisodiy islohotlarning birinchi bosqichi davrida iqtisodiy barqarorlikka erishish, 
mamlakat iste‟mol bozorlarini to„ldirish, milliy ishlab chiqarishni rag„batlantirish 
masalalariga katta e‟tibor qaratilib kelingan bo„lsa, 1995–2000-yillarga kelib import 
o„rnini bosuvchi mahsulot ishlab chiqarish, xorijiy investitsiyalarini keng jalb qilish, 
yangi ishlab chiqarish quvvatlarini barpo qilish bilan bog„liq tadbirlar asosiy o„rinni 
egalladi. 
2000–2006-yillarda esa iqtisodiyotdagi umumiy holatning keskin o„zgarganligiga 
guvoh bo„lmoqdamiz. Chunonchi, endi asosiy e‟tibor milliy eksport salohiyatini 
oshirish, mahalliy resurslarga tayangan holda ishlab chiqarish pirovardini tashqi va 
ichki bozorlarga yo„naltirish kabilarga qaratilmoqda. Bu borada, ayniqsa, kichik va 
o„rta biznes tuzilmalari iqtisodiyotning eng harakatchan, faol, shu bilan birga 
istiqbolli qatlamlari sifatida e‟tirof etilmoqda. Ayni paytda O„zbekiston 
taraqqiyotining asosi bo„lmish xususiy va milliy investitsiya oqimlarining vujudga 
kelishi kichik va o„rta biznes tuzilmalarining bundan keyingi faoliyatiga bevosita 
bog„liq sanaladi. Shu jihatdan ham Prezident I.A.Karimov 2006-yil yakuniga bag„ish-
langan ma‟ruzasida muhim ustuvor yo„nalish sifatida iqtisodiyotda tarkibiy 
o„zgarishlarni amalga oshirish, uni erkinlashtirish, xususiylashtirish jarayonlarini 
yanada chuqurlashtirish, xorijiy sarmoyalarning faol ishtirokini ta‟minlash, kichik va 
o„rta biznesga aholi farovonligi va daromadlari o„sishining, mamlakatda ishsizlik 
muammosini kamaytirishning yechimi sifatida qarash, boshlangan islohotlarni 
rivojlantirish, ularni mantiqiy davom ettirish ekanligiga alohida e‟tibor berdi. 
Chunonchi, Prezident I.Karimovning