Олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни

Умумий кўриниши: 
Парол, махфийлик 
Токен 
Биометрик 
параметрлар 
Аутентификациялаш 
асоси: 
Яширинлик 
ѐки 
ноаниқлик асосида 
Эгалик 
қилиш 
асосида 
Ягоналик 
ва 
шахсийлик 
Хавфсизлик ҳимояси 
Маҳкам ѐдда сақлаш Доим ѐнда олиб 
юриш 
Қалбакилаш-
тириш мураккаб 
Мисол 
Ананавий 
Комбинацион қулф 
Металл қулф 
Ҳайдовчилик 
гувоҳномаси 
Рақамли 
ШК пароли 
Машина пульти 
Бармоқ изи 
Хавфсизлик 
томонидан 
камчилиги 
Фойдаланиш 
даврида махфийлик 
камая боради 
Токен 
йўқотилган 
ҳолатда катта хавф 
олиб келиши мумкин 
ID 
алмаштиришни 
мураккаблиги 
Рўйхатга олиш: 
Текшириш: 
Биометрик 
хусусият 
Тутиб 
олиш 
Жараѐн 
(ҳисоблашлар) 
Сақлаш 
Таққослаш 
Тенг 
Фойдаланувчини 
аутентификациялаш 
Ажралмас 
хусусиятга 
кўра 
Эгалик 
қилишга 
асосланган 
Билишга 
асосланган 

---

III. НАЗАРИЙ МАТЕРИАЛЛАР
53 
3.3-расм. Биометрик аутентификациялаш тизимларининг умумий ишлаш 
технологияси 
Биометрик параметрлар турлари. 
Биометрик параметрларни турларга 
ажратгандан кўра, биометрик параметрлар орқали қабул қилинаѐтган 
сигналлар турига қараб ажратиш афзал ва улар қуйидагилар:
1
– турғун биометрик сигналлар (бармоқ изи, юз тузилиш, қўл шакли, кўз
қорачиғи ва ҳ.к); 
– ўзгарувчан биометрик сигналлар (овоз, ҳаракат, клавиатурада ѐзиш
тезлиги). 
Бундан ташқари биометрик параметрлар шахсга боғлиқ ҳолда 
физиологик (бармоқ изи, юз тузилиш, қўл шакли, кўз қорачиғи ва ҳ.) ва 
хатти-ҳаракатига (ҳаракат, клавиатурада ѐзиш тезлиги) асосланган ва 
комбинацион (овоз) параметрларга бўлинади. 
Биометрик 
аутентификациялаш 
усуллари 
қандай 
биометрик 
хусусиятларга асосланганлигига кўра қуйидаги турларга бўлинади: 
– бармоқ изига;
– юзни таниб олишга;
– кўз қорачиғига;
– шахс имзосига;
– овозга;
– қўл геометриясига;
– ДНК таҳлилига;
– қўл қон томирларига;
– қулоқ шаклига;
– компьютер клавиатурасида ѐзиш хусусиятига;
– ҳаракатга асосланган ва ҳ.
Биометрик хатоликлар. Ёлғон маълумотни қабул қилиниш даражаси
ва ѐлғонни мос келиш даражаси (False Accept Rate (FAR) and False Match 
1
Stamp Mark. Information security: principles and practice. 242 – 243 – с. 

---

III. НАЗАРИЙ МАТЕРИАЛЛАР